Sayın
Meslektaşlarımız,
Türk
Anesteziyoloji
ve Reanimasyon
Derneği,
anestezi
uygulamalarında
esas
alınacak
temel
standartları
ve
çalışma
yöntemlerini belirlemek
üzere
kılavuzlar
hazırlanmasına
karar
vermiştir. Bu
kılavuzlar,
hasta
güvenliğini
ve
olumlu
çalışma
koşullarını
sağlamak
açısından
minimum
koşulları
içermektedir. Kişiler
ve
kurumlar
bu
kılavuzları
kullanarak
kendi
çalışma
koşulları
ve yöntemlerini
geliştirmelidir.
Kılavuzlar
belirli
aralıklarla
gözden
geçirilecek,
anesteziyoloji
ile
ilgili bilgilerin,
ilaç
ve tıbbi
cihaz
teknolojisindeki gelişmelerin
gerektirmesi durumunda
güncelleştirilecektir.
Elinizde
bulunan kılavuzlar,
Dernek Yönetim
Kurulu tarafından,
literatür
ve diğer
kılavuzların
incelenmesi ile
hazırlanmış
ve
siz
değerli
meslektaşlarımızın
çalışmalarına
yön
vermek
üzere
önerilmiştir.
Bu
kılavuzların,
alınması
gereken
minimal
önlemleri
içerdiğine,
hasta
güvenliği
açısından
temel
koşulları
oluşturmayı amaçladığına ve
hastada alınacak
sonucu
garanti
etmeyeceğine
dikkatinizi çekeriz.
TARD
Yönetim
Kurulu
Kasım 2005
Kılavuzların bütün
hakları Türk
Anesteziyoloji ve
Reanimasyon Derneği’ne aittir.
İsteyen kişiler
TARD ismini
belirtmek koşulu
ile
kullanabilirler.
Postanestezik
Bakım
Postanestezik
Bakım
Odaları
/
Derlenme Odalarının
yerleşimi
anestezist ve
cerrahların
kolayca
ulaşabileceği ;
gerektiğinde hastanın
ameliyathaneye
tekrar
ulaşabileceği uzaklıkta olmalıdır.
Yatak sayısı
her
ameliyathaneye 1.5
yatak (
veya
24
saat boyunca yapılan
her
4
ameliyata
2 yatak) düşecek
şekilde
düzenlenmelidir.
1.
Postanestezik
bakım
ünitesi
/ derlenme
odası bir
anestezistin
sorumluluğunda
olmalıdır.
2.
Genel
, rejyonal
veya monitorize anestezik
bakım
uygulanan
her
hastaya
postanestezik
bakım
takibi yapılmalıdır.
3.
Ameliyathaneden
derlenme
odasına
nakledilirken
anestezi ekibinden
hasta
hakkında bilgi sahibi
olan
bir
anestezist
hastalara eşlik
etmelidir.
4.
Derlenme
odasına gelen
her
hasta
derlenme odası ekibi tarafından
tekrar
değerlendirilmeli
ve geliş
parametreleri kaydedilmelidir.
5.
Hasta
aralıklı
olarak
değerlendirilmelidir.
6.
Hastanın
derlenme odasından
servisine
nakline
bir
anestezist karar
vermelidir ve
hastanın
son
parametreleri ve
anestezistin
adı kayıt
edilmelidir.
Bu
standardlar
her
postanestezik
bakım
ünitesinde geçerlidir.
Bu standardlar
sorumlu anestezistin
kararları
doğrultusunda
daha
da
detaylandırılabilir.
Hasta
bakım
kalitesini
artırmak
için
düşünülmüştür
ancak
spesifik
hastalara
ait
sonuçları garanti edemez.
Teknoloji
ve pratikteki
gelişmelerle birlikte revizyon
yapılmalıdır.
Postanestezik
Bakım
Ünitesinde
Uygulama
Protokolleri
Amaç
Postanestezik
dönemde yaşam
kalitesini artırmak
Postoperatif istenmeyen
olaylardan
kaçınmak
Derlenme döneminde üniform
değerlendirme
kriterleri sağlamak
Genel
anestezi,
rejyonel anestezi veya sedasyon
uygulanan
tüm
hastaların
takibi Takipler
her
15
dakikada bir
yapılmalıdır.
solunum fonksiyonu
havayolunun
açıklığının kontrolu
solunum
sayısı,
derinliği
oksijen
saturasyonu
her
hastaya
maske
ile
O2 verilmeli
minor
cerrahi geçirenler
sadece
pulse
oksimetre
ile takip
edilebilir.
hipoksemi
riskindeki hastalara
transport
sırasında ve
derlenme odasında O2 verilmeli
kardiyovaskuler
fonksiyon
nabız
arter
kan
basıncı
EKG
(hazır
olmalı, literatür
rutin
uygulanmasını
önermiyor)
nöromuskuler
fonksiyon
fizik
muayene
Gözünü
açabilmeli
Dilini
çıkarabilmeli
Yutkunabilmeli
Başını
5 sn
kaldırarak
tutabilmeli
Elini
sıkabilmeli
Öksürebilmeli
Bacağını
kaldırabilmeli veya
TOF
oranı
%90
olmalı: residüel blok
varsa
spesifik antagonistler
uygulanmalı
şuur
durumu
şuur
takibi
(aralıklı
olarak yapılmalı)
vücut
ısısı
periyodik
olarak
değerlendirilmeli
normotermi
sağlanmalı
titreme sırasında
uygun
tedavi
(meperidine)
yapılmalıdır
ağrı
periyodik
olarak
değerlendirilmeli
bulantı, kusma
periyodik
olarak
değerlendirilmeli
tedavi:
metoklopramide,
deksametazon, 5HT3
antagonist
sıvı
tedavisi
postoperatif
sıvı replasmanı
devam etmeli,
kayıplara göre
ek
sıvı
tedavisi
düzenlenmeli
idrar
miktarı ve
boşaltım
olguya özel
değerlendirilir
drenaj
ve kanama
olguya özel
değerlendirilir
Flumazenil,
naloxone
rutin
uygulanmamalı
Derlenme odasında
minimum
kalış
süresi gibi bir
kavram
yoktur; bu
süre hastaya özel
olarak
belirlenmelidir.
Yaşlı
hastalar,
konjestif kalp
yetersizliği
olan
hastalar,
intraoperatif
kardiyak
bir olay
yaşanan
hastalar,
uzun bir
cerrahi
girişim
geçirenler,
KBB,
şaşılık
cerrahisi
geçirenler,
ağrı
ve bulantı kusması
olan
hastalar
derlenme odasında
daha
uzun
süre
izlenmeliler.
Hasta uyanık,
oryante,
vital bulgular
stabil olduğunda,
solunumsal ve
kardiyolojik
depresyon
yönünden
risk
ortadan
kalktığı
zaman hasta servisine
gönderilebilir.
Modifiye
Aldrete
Skor
Sistemi
(hastaların
derlenme
odasından
servise
gönderilmeleri
sırasında
hazır
olduklarının
belirlenmesinde
kullanılan
skorlama sistemi)
Aktivite
( emirle veya
serbest
hareketle) |
4 ekstremite |
2 puan |
2 ekstremite |
1 puan |
0 ekstremite |
0 puan |
Solunum |
Derin
soluk
alabilme
ve rahat
öksürebilme |
2 puan |
Dispne, yüzeyel,
sınırlı
soluk
alıp
verme |
1 puan |
Apneik |
0 puan |
Dolaşım |
Kan
basıncı
± 20 mmHg
preanestezik
dönem |
2 puan |
Kan
basıncı
± 20 – 50 mmHg
preanestezik
dönem |
1 puan |
Kan
basıncı
± 50 mmHg
preanestezik
dönem |
0 puan |
Şuur |
Tam
uyanık |
2 puan |
Seslenerek
uyandırılıyor |
1 puan |
Yanıt
yok |
0 puan |
O2
saturasyonu |
Oda havasında
> %
92 |
2 puan |
% 90
SpO2 için
O2 inhalasyonu
gerekli |
1 puan |
O2 desteği
ile
< %
90 |
0 puan |
Aldrete skoru
9 puana
ulaştığında
hastalar
derlenme odasından
servise
gönderilebilir.
(Aldrete
skorlamasında
ağrı
ve bulantı
kusma
değerlendirmesi yoktur.)
Derlenme
odasında
görülen
komplikasyonlar
ve
ayırıcı
tanı
Ajitasyon,
huzursuzluk
Hipoksemi
Ağrı
Hipotansiyon
Üriner retansiyon
Emosyonel
yanıt
Titreme
Hiperkarbi
Delirium
Gastrointestinal
sıkıntı (bulantı..)
Pre-op
medikasyonların
psikotropik
etkisi
Hipotansiyon
Açlığa bağlı
hipovolemi
Kanama
Rejyonel
anesteziye
bağlı
periferik
vasodilatasyon
Sedatif
ve narkotiklerin
etkisi
Anestetiklere bağlı myokard
kontraktilitesinde
azalma (perioperatif
MI
!)
Var
olan
kardiyak
hastalık
Progresif
hareketlenmenin
ortostatik
etkisi
Hipertansiyon
Ağrı,
cerrahi
uyarı
Hipoksemi
(düşük
SpO2 )
Üriner
retansiyon
Titreme /
hipotermi
Var
olan
hastalıklar,
hipertansiyon, hipertiroidi,
böbrek
hastalıkları
Emosyonel
yanıt,
Kusmaya çalışmak, kusma
Sıvı
fazlalığı
Antikolinerjik,
vasopressorların
etkisi
Disritmi Ağrı
Hipoksemi
Perioperatif
MI Katekolamin
salınımı
Metabolik
değişiklikler,
asidoz, alkaloz
Pacemaker arızası
Kullanılan
ilaçların
yan
etkisi
Elektrolit
dengesizliği
Taşikardi
Ağrı
Hipovolemi
Delirium
Ateş,
malign
hipertermi,
sepsis
Hipertiroidi
Atropin,
glikoprolat…..etkisi
Solunum Depresyonu
Yetersiz
havayolu
Ağrıya
bağlı
Pulmoner
konjesyon
Pozisyon
(
özellikle obezlerde)
Uzamış nöromuskuler blokaj
Var
olan
hastalıklar,
KOAH, reaktif
havayolu
Derlenme
Odası
Donanımı:
Oksijen sistemi
Aspiratör
Laringoskop
ve entubasyon tüpleri,oral-nasal havayolu
Trakeostomi kanülü
Ambu
Puls
oksimetre
Noninvasiv
tansiyon
aleti
Defibrilatör
i.v.solusyonlar
Monitör* Isı
ölçer*
Kapnograf
* Nöromuskuler
monitor*
*gerektiğinde
derhal
temin
edilebilmeli
Kaynaklar:
Practice
Guidelines
for Postoperative
Care,Anesthesiology
96:742-752,2002
McGrath
B., Chung
F.;Postoperative
recovery
and
discharge ,Anest.of
Cli.
of
North
America
21(2) 2003
Miller
R.D.Anesthesia
In
Feeley
T.Macario
A.The Postanesthesia Care
Unit.fifth edition
Pennsylvania:Churchill
Livingston
2000,
2302-2322
www.nice.org.uk
www.aagbi.org.uk
www.asahq.org