Deneysel olarak Alzheimer oluşturulan yaşlı ratlarda fullerenol C60’ın oksidan durum ve kognitif fonksiyonlar üzerine etkisinin değerlendirilmesi
Ayşegül Küçük, Nuray Camgöz Eryılmaz, Mustafa Arslan, Mustafa Kavutçu,
Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, KütahyaGazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji Ve Reanimasyon Anabilim Dalı, AnkaraGazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Ankara
Giriş ve Amaç: Deneysel araştırmada streptozosin (STZ) ile Alzheimer oluşturulan yaşlı rat modelinde, tekrarlayan fullerenol C60 uygulamasının, kognitif fonksiyonlar ve oksidan durum etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Etik Kurulu izni alınarak gerçekleştirilen deneyde; 24 yaşlı Wistar Albino rat, 4 eşit gruba [kontrol (Grup K), Fullerenol C60 (Grup F), Alzheimer (Grup A) ve Alzheimer+ Fullerenol C60 (Grup AF)] ayrıldı. Tüm gruplara Radial Arm Maze Test (RAMT) uygulandı. Grup A ve Grup AF’deki tüm ratlara ketamin (100 mg/kg, i.p.) anestezisi altında stereotaksik başlık takıldı. Orta hattan burr hole ile dura altına girildi. Grup A ve Grup AF’ye 3mg/kg (10 µl) STZ intraserebroventriküler verilerek deneysel Alzheimer oluşturuldu. Cerrahiden 4 hafta sonra Grup F ve Grup AF’ye birbirini izleyen 3 gün 100 mg/kg fullerenol C60 i.p. uygulandı. Grup F ve Grup AF’de her uygulamayı takiben (Grup K ve Grup A’da da eş zamanlı) RAMT yapılarak veriler kaydedildi. Bu uygulamadan 24 saat sonra tüm ratlara anestezi altında ötenazi yapılıp beyin dokusu alındı. Hipokampüs dokuları biyokimyasal olarak değerlendirildi.
Bulgular: Tüm gruplarda RAMT giriş-çıkış sayıları başlangıçta benzer iken, Alzheimer oluşturulduktan sonra; 2. haftadan itibaren Grup A ve Grup AF’de Grup K ve Grup F’ ye göre anlamlı olarak azaldı. Grup AF’de ise 2. ve 3. Fullerenol C60 uygulamalarından sonra RAMT giriş-çıkış sayısı Grup A’ya belirgin olarak arttı. Grup A’da beyin dokusu katalaz enzim aktivitesi ve tiyobarbitürik asit reaktif substans (TBARS) düzeyi Grup K ve F’ye göre yüksek bulundu. Grup AF beyin dokusu katalaz enzim aktivitesi ve TBARS düzeyi Grup A’ya göre anlamlı düşük bulundu. Tartışma ve sonuç: Streptozosin ile deneysel Alzheimer oluşturulan yaşlı ratlarda, tekrarlayan fullerenol C60 uygulamasının RAMT ile değerlendirilen kognitif fonksiyonları tekrarlama sayısı ile korele şekilde olumlu yönde etkilediği, biyokimyasal belirteçlerin de bu bulguları desteklediği saptanmıştır. Elde edilen bu sonuçların klinik uygulamalarla korelasyonu için geniş serilerde gözlemsel çalışmalar yapılması gerektiği kanısındayız.
|