SAĞLIKLI GÖNÜLLÜLERDE POZİSYON DEĞİŞİKLİKLERİ VE SOLUNUMSAL MANEVRALARIN İNTERNAL JUGULER VEN YÜZEY KESİT ALANI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ
C.ARAZ
1, A.PİRAT
1, Z.KAYHAN
1, G.ARSLAN
1
BAŞKENT ÜNIVERSITESI TIP FAKÜLTESI 1
Santral venöz kateterizasyon uygulamasında internal juguler ven (IJV) dolgunluğu ve çapının artması girişimi kolaylaştırır. Bu amaçla Trendelenburg pozisyonu uygulanması, bacak elevasyonu, karaciğer masajı, Valsalva manevrası gibi çeşitli teknikler uygulanır. Bu çalışmada sağlıklı gönüllülerde pozisyon değişiklikleri ve solunum manevralarının, sağ IJV’de oluşturduğu yüzey kesit alanı değişikliğinin ultrasonografi kullanılarak görüntülenmesi ve tanımlanması amaçlanmaktadır.
Etik kurul onayı ve bilgilendirilmiş onam alındıktan sonra yirmi erişkin gönüllü üzerinde ölçümler ve eş zamanlı noninvaziv kan basıncı ve nabız oksimetre takibi hiçbir girişim ve anestezi verilmeden yapıldı. Tüm ölçümler sağ IJV’den gerçekleştirildi ve yüzey kesit alanları kaydedildi. Ölçümler altı pozisyonda (Supin, 20o Trendelenburg, bacakların 30o kaldırılması, bacakların 45o kaldırılması, 20o Fowler pozisyonu ve 20o oturur) ve dört solunum tipinde (Spontan, Valsalva manevrası, 10cmH2O CPAP ve 20 cmH2O CPAP) gerçekleştirildi. Supin pozisyonda ve spontan solunumda yapılan ölçümler kontrol değeri olarak kabul edildi.
Kontrol değerleri ile karşılaştırıldığında, IJV yüzey kesit alanında en fazla artışı Valsalva manevrası sağladı (93±53mm2 vs 122±51mm2, p=0.001). Kontrol koşullara göre diğer pozisyon uygulamalarının hiçbirinde ve 10 ve 20 cmH2O’luk CPAP uygulamalarında IJV yüzey kesit alanında anlamlı artış gözlenmedi (tüm değerler için p>0,05). Tüm pozisyonlar ve solunum manevraları değerlendirildiğinde kontrol koşullarına göre maksimum artış Trendelenburg pozisyonu ve Valsalva manevrasının birlikte uygulanması ile oldu (93±53mm2 vs 136±58mm2, p=0.001). Ayrıca, Fowler pozisyonu ve oturur pozisyon uygulamalarının IJV yüzey kesit alanını anlamlı olarak azalttığı bulundu (p<0.001).
Bu çalışmada, incelenen pozisyonlar ve solunum manevraları tek başına uygulandığında Valsalva manevrası IJV kesit yüzey alanını en fazla artıran yöntemdi. İnternal juguler ven kateterizasyonu yaparken sıklıkla uygulanan Trendelenburg pozisyonu ise, IJV yüzey kesit alanında beklenenin aksine, belirgin bir artış sağlamadı.
|