Preoperatif Anksiyete Düzeyinin Postoperatif Kronik Ağrı Gelişimine Etkisi
Hatice Feyizi, Namigar Turgut, Ayşegül Bilen
Giriş
Cerrahi sonrası kronik ağrı risk faktörleri arasında preoperatif ağrı varlığı, uygulanan cerrahi teknik, peroperatif anestezi ve ağrı yönetiminin önemi üzerinde durulmuştur. Psikososyal faktörlerin cerrahi sonrası kronik ağrı gelişimine etkisini inceleyen araştırmalar son 10 yılda artış göstermiştir ancak tek cerrahi tipinde, prospektif ve geniş çaplı çalışmalara ihtiyaç olduğu bildirilmiştir.
Amaç
Çalışmamızda inguinal herni onarımı operasyonu geçiren hastalarda preoperatif anksiyetenin postoperatif kronik ağrı gelişimine etkisini belirlemeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem
İnguinal herni operasyonuna alınan 75 hastanın dahil edildiği prospektif gözlemsel çalışmamızda etik kurul onayı alınmıştır. Hastalar bilgilendirilerek yazılı onamları alınmış, demografik bilgileri, preoperatif ağrı varlığı, şiddeti, karakteri sorgulanmış, preoperatif anksiyete düzeyleri STAI (durumluk-sürekli anksiyete envanteri) ile ölçülerek kaydedilmiştir. Hastalar ile operasyon sonrası 1. gün yüzyüze ve 1, 3ve 6. aylarda telefonla görüşme sağlanarak inguinal bölge ve çevresinde ağrı varlığı, şiddeti, karakteri, bu ağrı için analjezik kullanım sıklığı sorgulanmıştır. 3. ve 6. ayda ağrısı olan hastalara ağrının günlük yaşamlarını etkileme oranı sorulmuştur. İstatistiksel analizde normal dağılım göstermeyen nicel değişkenlerin ikiden fazla grup arası karşılaştırmalarında Kruskal-Wallis ve Dunn-Bonferroni test, normal dağılım göstermeyen nicel değişkenlerin grup içi karşılaştırmalarında Friedman test, ikili karşılaştırmaların değerlendirilmesinde Bonferroni düzeltmeli Wilcoxon signed-ranks test kullanılmıştır.
Bulgular
3. ayda hastaların %46.9’unda, 6. ayda hastaların %39.1’inde ağrı mevcuttur. NRS≥4 olan hastaların oranı 3. ayda %29.7, 6. ayda %25’tir. STAI -D skorları ile operasyon sonrası 1, 3, 6. aylardaki NRS skorları arasında ilişki saptanmıştır. (P<0.01) Hastaların STAI-S skorları ile operasyon sonrası 1, 3, 6. aylardaki NRS skorları arasında ilişki saptanmıştır(p:0.001, p<0.001, p<0.001). Altıncı ay NRS skoru yüksek olanlarda ağrının günlük yaşamı etkileme oranı da yüksektir(p<0.001).
Sonuç ve Tartışma
Preoperatif anksiyete düzeyi cerrahi sonrası kronik ağrı ile ilişkili bulunmuştur. Anksiyete düzeyi arttıkça kronik ağrının şiddeti artmaktadır. Çalışmamızda postoperatif 3. ve 6. aylarda kronik ağrı sıklığı yüksek bulunmuştur; analjezik kullanım sıklığı aynı oranda yüksek değildir. Eğitim düzeyi yükseldikçe anksiyete düzeyi ve kronik ağrı oranı azalmaktadır.
|