Çekal perforasyon oluşturulan sıçanlarda sepsis tedavisinde silymarin ve deksmedetomidinin böbrek ve akciğer dokusu üzerinde etkinliğinin değerlendirilmesi
Aydın Yavuz, Ayşegül Küçük, Aydan İremnur Ergörün, Ali Doğan Dursun, Zeynep Yığman, Metin Alkan, Mustafa Arslan
Giriş ve Amaç: Sepsis, mikroorganizmalara karşı konakta gelişen sistemik bir inflamatuvar yanıt sendromudur. Primer enfeksiyon alanından uzakta gelişen bu yanıt son organ hasarı ile sonuçlanmaktadır. Sepsis modeli oluşturmada sık kullanılan 3 güncel yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan biri lipopolisakkarit verilerek oluşturulan sepsis, bir diğeri damar veya periton içine canlı bakteri uygulaması, sonuncusu da çekal bağlama ve delme(ÇLP) metodudur. Bunlardan insanda oluşan sepsise en benzer sonuçlar oluşturan ÇLP’dir. Bir sıçan sepsis modelinde silymarin’in nükleer faktör-kappa B bağlayan taşıyıcı gen transkripsiyonunu baskıladığı gösterilmiştir. Ratlarda lipopolisakkarid uygulaması ile norepinefrine cevabın azaldığı ve alfa-2 agonist verilmesinin bu cevabı artırdığı saptanmıştır. Oldukça seçici bir alfa 2-adrenoreseptör agonisti olarak deksmedetomidin, proinflamatuar yanıt down-regülasyonu ve antiinflamatuar yanıt kontrolü yoluyla sepsisli hastalarda yardımcı tedavi olarak kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı da ÇLP metodu ile sepsis oluşturulan ratlarda farklı zamanlarda uygulanan deksmedetomidin ve slymarinin akciğer ve böbrek üzerine protektif ve terapötik etkinliğini araştırmaktır.
Yöntem: Etik kurul onayı alındıktan sonra, 62 adet rat, rastgele 8 gruba ayrıldı. Gruplar tablo 1’de ayrıntılı olarak sunuldu. Çekum gaita ile doldurulduktan sonra ileoçekal valvin altından 3/0 ipek ile bağlanıp, çekum önyüzü 18 numara intraket iğnesi ile iki defa delindi. Tedavi gruplarına tabloda belirtildiği şekilde sliymarin 100 mg/kg intraperitoneal deksmedetomidin 100 mcg/kg intraperitoneal dozunda uygulandı ve 24 saat sonunda alınan akciğer ve böbrek doku örneklerinde; biyokimyasal ve histopatolojik parametreleri değerlendirildi.
Bulgular: Histopatolojik olarak incelendiğinde; böbrek dokusunda değerlendirilen tüm parametrelerde ÇLP grubunda K grubuna göre anlamlı yükseklik saptandı. Slymarin uygulaması ÇLP grubuna göre tübüler epitelin bazal membrandan ablasyonu olmak üzere böbrek hasarını artırdı. Deksmedetomidin uygulaması ise ÇLP ve slymarin gruplarına göre böbrek hasarını anlamlı olarak azalttı. Deksmedetomidin ve slymarinin birlikte uygulanması deksmedetomidinin tek başına uygulandığı kadar etkili olmasa da böbrek hasarını azalttığı bulundu(Resim1).
Sonuç: ÇLP uygulanan ratlarda farklı zamanlarda intraperitoneal olarak uygulanan deksmedetomidinin hasarlanmayı düzeltti. Deksmedetomidin ve slymarinin birlikte uygulanmasının ise hasarlanmayı kısmen düzelttiğini tespit ettik. Ancak slymarinin hasarlanmayı arttığını bulduk. Yüksek doz sliymarinin prooksidan etki ettiğini düşünmekteyiz. Ratlarda ÇLP sırasında farklı zamanlarda uygulanan dekmedetomidinin koruyucu etkisinin olduğunu düşünmekteyiz.
|