Sevofluran uygulanan ratlarda alt ekstremite iskemi reperfüzyon hasarında borik asitin akciğer dokusu üzerine etkisi
Mustafa Arslan, Ayşegül Küçük, Çağrı Özdemir, Ayşe Hande Arpacı, Şaban Cem Sezen, Mustafa Kavutçu
Giriş:Alt ekstremite iskemi-reperfüzyonu(İR) pulmoner hasara neden olur. Bu iskemi sonucu nötrofillerin aktivasyonu ve akciğerlerde sekestrasyonuna bağlıdır. Akut alt ekstremite İR hasarı özellikle aort cerrahisinde aortaya kros klemp konması sonucu oluşmaktadır. İskeminin etkisi iskemik kalan bölgede olmakla beraber akciğerler gibi uzak organlarda bile iskemik hasar oluşmaktadır. İskemik ekstremitede kan akımının yeniden sağlanması ekstremiteyi kurtarabilir; ancak, mortal seyredebilen multi-sistem organ yetmezliği gelişebilir. Borik asit(BA), suda çözünür ve biyolojik olarak insanlarda bulunan en yaygın bor şeklidir. Antioksidan özellikleri ve lipid peroksidasyonuna karşı etkinliği bildirilmiştir. Bu sebeple alt ekstremite İR yapılan ratlarda sevofluran anestezisinden önce uygulanan BA’in akciğer dokusu üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık.
Materyal/metot:Etik kurul onayı alındıktan sonra, 30 adet rat, rastgele 5 gruba ayrıldı. Kontrol (grup K), İR(grup İR), İR-sevofluran (grup İRS), İR-borik asit (grup İRBA), İR-borik asit-sevofluran (grup İRBAS) olarak belirlendi. İntraperitoneal BA 100 mg/kg dozunda uygulandıktan 30 dakika sonra İR gruplarında infrarenal abdominal aorta, atravmatik mikrovasküler klemp konuldu. Yüz yirmi dakika sonra klemp kaldırıldı ve 120 dakika süreyle reperfüzyon sağlandı. Minimum alveoler konsantrasyon ratlar için 1 olacak şekilde sevofluran %2.3 oranında 4 L/dk %100 oksijen içinde İR süresince uygulandı. Tüm ratlara intraperitoneal ketamin (100 mg/kg) uygulanarak abdominal aortadan kan alınarak ötenazi uygulandı. Reperfüzyon dönemi bitiminde alınan akciğer doku örneklerinde histopatolojik serumda ise biyokimyasal parametreler karşılaştırıldı.
Sonuçlar:Histopatolojik olarak incelendiğinde; nötrofil infiltrasyonu/agregasyonu ve alveol duvar kalınlığı İR ve İRS gruplarında K grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu. İRS, İRBA ve İRBAS gruplarında nötrofil infiltrasyonu/agregasyonu İR grubuna göre anlamlı olarak azaldı (p=0.003,p<0.0001,p=0.001,sırasıyla). Total akciğer hasarı skoru tüm gruplarda K grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.0001,p<0.0001,p=0.015,p=0.002,sırasıyla). Total akciğer hasarı skoru İRS, İRBA ve İRBAS gruplarında İR grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu (p=0.015,p<0.0001,p<0.0001, ırasıyla) (Tablo 1, Resim 1-5).
Tartışma:Ratlarda iskemiden 30 dk önce intraperitoneal olarak uygulanan 100 mg/kg dozunda BA’in sevofluranla birlikte oksidatif stresi azalttığını ve akciğer histopatolojisinde İR’ a bağlı meydana gelen hasarlanmayı düzelttiğini tespit ettik. Ratlarda İR öncesi uygulanan BA’in ve İR süresince uygulanan sevofluranın akciğer koruyucu etkisinin olduğunu düşünmekteyiz
|