Glukoz-6-Fosfat Dehidrogenaz (G6PDH) eksikliği olan hastada anestezi yönetimi
Dr. Öğr. Üyesi Yeliz KILIÇ, As. Dr. Faruk AKTAŞ, Dr. Öğr. Üyesi Sema Şanal BAŞ, Prof. Dr. Mehmet Sacit GÜLEÇ
GİRİŞ/AMAÇ
Glukoz-6-fosfat dehidrojenaz (G6PD) glutatyonun hücre içi düzeyinin normal tutulmasında rol alır. Glutatyon çeşitli faktörlerin etkisiyle eritrositler içinde oluşan oksidan maddelerin yok edilmesinden sorumludur. G6PD eksikliği insanlarda en sık görülen eritrosit enzim bozukluğudur ve eksikliğinde glutatyonu indirgenmiş durumda tutamadıkları için oksidatif streslere karşı koruyamaz ve hemoliz meydana gelir.
Cerrahinin yol açtığı oksidatif stres, uygulanan anestezik ve analjezik ilaçlar hemolitik krizlere neden olabilir. Bu nedenle genel anestezi alacak hastalar için ilaç seçimi ve anestezi yönetimi büyük önem arzetmektedir.
Burada, G6PD enzim eksikliği olan ve humerus şaft kırığı nedeniyle opere edilen hastada anestezi yönetimini sunduk.
OLGU
Orta derece G6PD eksikliği (47 U/dL), KOAH, romatoid artrit ve sjögren sendromuna sahip 51 yaşında kadın hasta humerus şaft kırığı nedeniyle opere edildi. Fizik muayenede, boyun hareketlerinde hafif kısıtlılık saptandı. Laboratuvar tetkiklerinde kronik hastalık anemisi ve sedimantasyon yüksekliği mevcuttu. Rutin monitorizasyon sonrası hasta 200 mg propofol, 40 mg remifentanil, 50 mg esmeron ile indüksiyonu takiben endotrakeal entübe edildi. Hastaya cerrahi boyunca %50-%50 oksijen hava karışımı ile birlikte total intravenöz anestezi (TİVA) (6-10 mg/kg/dk propofol, 0,5-1 mikrogram/kg/dk remifentanil infüzyonu) uygulandı. Postoperatif analjezisi 100 mg tramadol ile sağlandı. İşlem boyunca hastanın hemodinamik değerleri stabil tutuldu. Hasta sorunsuz ekstübe edildi ve postoperatif ayılma ünitesinde 30 dakikalık izlemi takiben kliniğine nakledildi.
TARTIŞMA/SONUÇ
G6PD eksikliği olan hastalarla günlük anestezi pratiğinde karşılaşılabilir. Uygulanan anestezik ilaçların bu enzim eksikliğine sahip hastalarda ciddi hemolitik süreçlere yol açabileceğinin bilinmesi anestezistler açısından büyük önem taşımaktadır. Hemolitik sorunlar, malign hipertermi ve methemoglobinemi gibi sorunlar yaşanabileceği için bu durumları tetikleyen ilaçlardan (sevofloran, lidokain ve prilokain gibi) kaçınmak gerekir. G6PD eksikliğinde en önemli yönetim stratejisi oksidatif stresörlerden kaçınarak hemolizi engellemektir. Bu yüzden anksiyeteyi, ağrıyı önlemek ve anesteziyi sağlamak için hemolitik krizlere yol açmadığı kanıtlanan benzodiazepinler, kodein/kodein türevleri, propofol, fentanyl ve ketamin gibi ajanlar kullanılmalıdır. Bu olgudan yola çıkarak TİVA’ nın G6PD eksikliği olan hastalarda güvenle kullanılabileceği düşüncesindeyiz.
|