65 Yaş üstü hastalarda, preoperatif dönemde yoğun bakım ihtiyacını öngörmede kılavuza ihtiyaç var mı? ASA ,LUS, CACI, SORT indekslerinin karşılaştırılması
AYŞE VAHAPOĞLU, ZUHAL ÇAVUŞ, ÜLKÜ AYGEN TÜRKMEN
GiRiŞ: Postoperatif Yoğun Bakım Ünitesi (YBÜ) ihtiyacını tahmin etmek ve kararını vermek için net ve objektif kriter yoktur. Postoperatif YBÜ ihtiyacı tahmini, sıklıkla preoperatif değerlendirmede hastanın ek hastalıklarının varlığı ve şiddeti, yüksek Amerikan Anesteziyolojistler Derneği (ASA) skoru,genel durum bozukluğu gibi hastaya ait durumlar,cerrahinin yeri, süresi, büyüklüğü gibi ameliyata ait durumlar göz önüne alınarak yapılmaktadır.65 yaş üstü hastaların postoperatif YBÜ ihtiyacını belirlemede ASA, Lung ultrasound (LUS) skoru,Charlson Yaş-ekli komorbidite indeksi (CACI) ve Cerrahi Risk Sonuç Aracı (SORT) indekslerinin, etkinliğininin araştırılmasını amaçladık..
GEREÇ VE YÖNTEMLER:Çalışmada,Ekim 2019 ve Mart 2019 tarihleri arasında, 65 yaş üstü, elektif şartlarda opere olacak 101 hasta, prospektif olarak değerlendirildi.Hastaların ASA,LUS skoru,CACI ve SORT indeksleri hesaplanarak,postoperatif YBÜ’ne yatışının belirlenmesine etkisi incelendi.
BULGULAR: Postoperatif YBÜ’ne giden hastalarda; yaş, ASA,LUS skoru,CACI,SORT indeksleri,preoperatif konsültasyon istenen ve preoperatif YBÜ endikasyonu olan hastalarda anlamlı derecede farklılık saptandı(Tablo.1).ASA,LUS skoru,CACI,SORT indeksleri,CACI+LUS kombinasyonu,SORT+LUS kombinasyonu,postoperatif YBÜ gereksinimi ile anlamlı derecede koreleydi(Tablo 2). Preoperatif YBÜ endikasyonu bulunması, postoperatif YBÜ yatışı için bağımsız bir prediktördür. Yaş, LUS skoru,CACI ve SORT indeksleri postoperatif YBÜ yatışı için belirteç olmadığı saptandı(Tablo.3).SORT ve SORT+LUS kombinasyonun postoperatif YBÜ yatışını en yüksek sensitivite ve spesifite ile belirleyebileceği saptandı(Tablo 4).
TARTIŞMA:Çalışmada,hastaların preoperatif değerlendirme süresinde, YBÜ endikasyonu öngörmemizde ASA,LUS,CACI,SORT gibi skorlama ve indekslerin kullanılanabileceğini belirledik.
ASA sınıflaması yapılırken komorbiditenin ciddiyet düzeyine bakılmaktadır. Kılıç ve ark(1) yaptıkları çalışmada ASA skorunun YBÜ’ne yatış üzerinde anlamlı şekilde belirleyici etkisi olduğunu bildirilmiştir.
Asano ve ark(2). CACI’nın cerrahiye karar verme ve sonrası tedavi yönetiminin şekillenmesinde yardımcı bir skorlama olduğunu bildirilmiştir.
Monastesse ve ark(3). LUS ile solunum komplikasyonlarının teşhisinin kolaylaştığını söylemişlerdir.Çalışmamızda da LUS, preoperatif akciğer patolojisinin değerlendirilmesinde önemli bir tanı aracı olarak değerlendirilmiştir.Wong ve ark(4). SORT’un majör elektif cerrahide postoperatif morbidite riskini tahmin etmede kullanılabileceğini söylemişlerdir.
|