Ameliyat Günü Cerrahi Vaka İptal Neden ve Oranlarının Retrospektif İncelenmesi
Asude Ayhan, Nükhet Akovalı, Zeynep Kayhan
Giriş: Cerrahi girişim iptali ya da ertelenmesi hastane çalışma verim ve kalite standartlarını etkileyen önemli faktörlerden biridir. Cerrahi girişim iptalleri ile ameliyathane hasta çizelgesi değişmekte ve buna bağlı olarak; tüm sağlık hizmetleri için kaynak israfı, ameliyat odası ve personel için de zaman kaybı olmaktadır. Bu durum, aynı zamanda, hasta ve aileleri üzerinde de duygusal ve maddi stres yaratmaktadır. Kalite yönetimi açısından düşük cerrahi iptal oranı, ameliyathane ve hastanenin mali kaynaklarının verimli kullanıldığının göstergesidir.
Gereç ve Yöntem: Başkent Üniverstesi Ankara Hastanesi cerrahi bölümlerinin, ameliyat günü iptal edilen tüm hastalarının tıbbi kayıtları retrospektif olarak incelendi. Hastanenin elektronik bilgi işlem kayıtları kullanılarak, 2019 takvim yılındaki iptal edilen veya ertelenen ameliyat sayıları ve nedenleri kayıt edildi. Vaka iptal nedenleri; hasta kaynaklı, ameliyat öncesi hazırlık ile ilgili, hastane kaynaklı ve diğer nedenler olmak üzere dört ana başlık altında gruplandırıldı.
Bulgular: Ameliyat planlanan toplam hasta sayısı 29173 iken, iptal olan ameliyat sayısı 3724 (%12.8) olarak bulundu. İptal nedenleri sıklık sırasına göre; hasta kaynaklı (%52.6)(en sık: hastanın özel nedenlerle gelmemesi), ameliyat öncesi hazırlık ile ilgili (%24.9)(en sık: bölüm konsültasyonlarını eksikliği), hastane kaynaklı (%12.7)(en sık: vakanın yanlış güne yazılması) ve iptal nedeninin kayıt edilmemesi (%9.8) idi. Cerrahi branşlara göre vaka sayıları/iptal oranları; Kadın Hastalıkları %19,1/%11.3, Genel Cerrahi %13,1/%14.7, Kulak Burun Boğaz %11.7/ %12.3 idi. Haftanın günlerine göre vaka iptali sırası ile; perşembe (%14), pazartesi (%13) ve çarşamba (%12.9) günleriydi. Vakaların en sık iptal olduğu aylar ise sırası ile Ocak ile Şubat idi. Ağustos ayında ise en düşük vaka iptal oranı hesaplandı. Ortalama günlük vaka sayısı 85,4±26,4 iken, iptal olan ortalama vaka sayısı 10,8±6.7 olarak hesaplandı.
Sonuç: Bu çalışmanın bulguları çoğu cerrahi yaklaşımlar için iptal nedeninin değiştirilebilir olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, söz konusu bulgular doğrultusunda alınacak önlemler ile cerrahi iptal nedenleri azaltılarak, kalite standartlarının iyileştirilmesi sağlanmalıdır.
|