Açık Kalp Cerrahisi Geçiren Yaşlı Hastalarda Yüksek Laktat Düzeyinin Morbidite ve Mortalite Üzerine Etkisi
Tülay Örki, Pınar Karaca Baysal
GİRİŞ
Yetişkin hastalarda kalp cerrahisi sonrası hiperlaktatemi görülmesi yaygın bir durumdur. Yüksek laktat seviyelerinin ise postoperatif dönemde ilişkili olduğu klinik durumlar literatürde hala tartışmalıdır (1-3).
AMAÇ
Bu çalışmanın amacı, 65 yaş üstü hastalarda açık kalp cerrahisi sonrasında oluşan yüksek laktat değerlerinin mortaliteyi de içine alan major komplikasyonlarla ilişkisini araştırmaktır.
GEREÇ VE YÖNTEM
Prospektif planlanan bu çalışmaya; etik kurul onayı ve hasta onamları alındıktan sonra 1 Mart – 30 Ağustos 2019 tarihleri arasında hastanemizde elektif açık kalp ameliyatı uygulanan 240 hasta (165 erkek, 76 kadın; yaş dağılımı 65-82 yıl) dahil edildi. Preoperatif (cinsiyet, yaş, EuroSCORE II, EF, yandaş hastalıklar), intraoperatif (operasyon tipi, kardiyopulmoner bypass süresi (KPB), aortik kros klemp süresi, pompada en düşük hemotokrit) ve postoperatif (yoğun bakım ve hastane kalış süreleri, komplikasyonlar ve ölen hasta sayısı) veriler kaydedildi. Ayrıca postoperatif 2., 6., 12. ve 24. saatlerde laktat düzeyleri ölçülerek kaydedildi. Hastalar Laktat değerlerine göre 2 gruba ayrıldı; Grup 1 (Laktat ≥ 4 mmol/L) ve Grup 2 (Laktat <4 mmol/L). İki grup arasında morbidite ve mortalite karşılaştırıldı.
BULGULAR
Demografik özellikler iki grup arasında benzerdi. Grup 1 (Laktat ≥ 4 mmol/L)’de kardiyopulmoner bypass, aortik kros klemp, ventilasyon, yoğun bakım ve hastane kalış süreleri daha uzun (p<0,05) ve mekanik destek (ECMO) / IABP) kullanımı daha fazla saptandı (p=0,03). Diğer komplikasyonlar açısından iki grup benzer bulundu Mortalite açısından her iki gurup arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı.
TARTIŞMA
Günümüzde yaşam süresinin uzaması ile birlikte yaşlı popülasyonda kardiyovasküler cerrahi uygulanan hasta sayısı giderek artmaktadır (4). Özellikle yaşlı hastalarda postoperatif dönemde gelişen hiperlaktatemi klinik açıdan büyük önem arz eder. Çalışmamızda postoperatif dönemde yüksek laktat seviyesine sahip olan yaşlı hastaların mekanik destek ihtiyacının, yoğun bakım ve hastane kalış sürelerinin, düşük laktat seviyerine sahip yaşlı hastalara oranla daha yüksek olduğunu tespit ettik.
SONUÇ
Postoperatif erken dönemde saptanan yüksek laktat seviyeleri, yaşlı hasta gurubunda yüksek morbiditenin ve uzun hastane kalış süresinin bir ön belirtecidir.
|