Laparoskopik Jinekolojik Cerrahide PEEP Uygulamasının Serebral Oksijenasyona ve Postoperatif Kognitif Fonksiyonlara Etkisinin Değerlendirilmesi
Kemal Serhan Sandıkçı, Elif Bengi Şener, Cengiz Kaya, Sezgin Bilgin
Giriş/Amaç
Çalışmamızda jinekolojik laparoskopide PEEP uygulamasının hemodinami, serebral oksijenasyon (rSO2) ve postoperatif kognitif fonksiyonlar [Mini Mental Test (MMSE) skorları] üzerine etkileri araştırılmıştır.
Gereç/Yöntem
Etik kurulu onayı (OMÜ KAEK-2018/73) alındıktan sonra, jinekolojik laparoskopi uygulanacak, 18-60 yaş, ASA skoru I–II, 72 hasta iki gruba (Grup ZEEP=0; Grup PEEP=10 cmH2O PEEP uygulanan hastalar) ayrılarak aynı anestezi indüksiyonu (propofol+rokuronyum) ve idamesi (sevofluran+remifentanil infüzyonu) uygulandı. Standart monitörizasyona ilave olarak rSO2 monitörizasyonu da yapıldı. MMSE skorları, hemodinamik parametreler ve yan etkiler kaydedildi.
Bulgular
Çalışmamızda hastaların demografik özellikleri benzerdi (Tablo I). Gruplar arasında kalp atım hızı (entübasyon ve ekstübasyon dönemleri hariç) benzer seyrederken ortalama arter basıncı pnömoperitonyum süresince Grup PEEP’de daha yüksek seyretti (p<0,05). SpO2, EtCO2, kor ısı ölçümleri benzerdi. Grupların pik inspiratuar basınçları pnömoperitonyum süresince benzer seyrederken, rSO2 değerleri (Şekil 1) ve serebral desaturasyon görülen (rSO2 değeri %50’nin ve/veya bazal değerin %80’inin altına düşen) hasta sayıları (Grup ZEEP 5; Grup PEEP 3) açısından gruplar arasında istatistiksel fark yoktu. MMSE skorlarına bakıldığında her iki grupta preoperatif değerler benzerken postoperatif 1. saatteki skorlar Grup PEEP’de daha yüksek bulundu (Tablo II). Postoperatif kognitif disfonksiyon (postoperatif MMSE skoru ≥2 azalma veya ≤23 olanlar) görülen hasta sayıları ise benzerdi (Grup ZEEP 11; Grup PEEP 6).
Tartışma/Sonuç
Çalışmamızda jinekolojik laparoskopik cerrahide intraoperatif 10 cmH2O PEEP uygulaması ile hemodinamik stabilite korunarak rSO2 değerlerinin güvenli sınırlarda idame ettirilebildiği görüldü. MMSE skoru Grup PEEP’de daha yüksek olsa da gruplar arasında serebral desaturasyon ve kognitif disfonksiyon insidansı açısından fark yoktu.
|