Azot Protoksit Ketaminin Postoperatif Analjezik Etkinliğini Maskeler mi ?
Ayşe İnce, Esra Kutlu Yalçın, Lebriz Hale Aktün Tamer, Emine Arzu Köse
GİRİŞ / AMAÇ: Ketamin selektif, N-Metil-D-Aspartat Reseptör (NMDAR) antagonistidir ve genel anestezide postoperatif analjezi üzerine etkisi tartışmalıdır. Bu durum benzer şekilde NMDAR inhibisyonu yaparak etki eden anestezik ajan olan azot protoksitin (N2O), ketamin ile olası etkileşimini düşündürmektedir. Sezaryen cerrahisinde indüksiyona ek subanestezik dozda uygulanan ketaminin postoperatif ağrı ve opioid tüketimi üzerine etkisinin değerlendirilmesi ve bunun intraoperatif dönemde N2O kullanımı ile maskelenip maskelenmediğinin araştırılması amaçlandı.
GEREÇ ve YÖNTEM: Fakültenin 66291034-26 sayılı etik kurul kararı ile çalışmaya genel anestezi altında elektif sezaryen planlanmış 90 gebe prospektif olarak dahil edildi. Randomizasyonun ardından; indüksiyona ek Grup I’e %0.9 Sodyum Klorür 5 ml, Grup II ve III’e ketamin 0,5 mg/kg uygulandı. Anestezi idamesinde Grup I ve III’de %40/60 O₂/N₂O karışımı, Grup II’de %40/60 O₂/hava karışımı kullanıldı. Olgularda ağrı değerlendirmesi 0, 2, 6, 12 ve 24. saatlerde istirahat - efor (öksürük) ile Visual Analogue Scale (VAS) yardımıyla gerçekleştirildi. Hasta kontrollü Analjezi (HKA) cihazı ile verilen ve talep edilen analjezik miktarları kaydedildi.
BULGULAR: Gruplar arasında postoperatif tüm zamanlarda sorgulanan VAS değerleri arasında anlamlı farklılık saptanmadı. Postoperatif 2. ve 24. saatlerde HKA cihazından morfin talep sayısının, Grup II ve Grup III’de, indüksiyonda ketamin verilmeyen Grup I’e kıyasla daha düşük olduğu belirlendi (Sırasıyla p-değerleri= 0,04 ve 0,03) (Tablo-1). Grup I'de ölçülen ortalama ilk analjezik ihtiyacının ortaya çıkma süresinin, grup II ve III'den kısa olduğu saptandı (sırasıyla p-değerleri=0,01 ve 0,001). Benzer şekilde grup I'de ölçülen ortalama postoperatif kurtarıcı morfin tüketiminin, ketamin gruplarından yüksek olduğu saptandı (sırasıyla p-değerleri=0,001 ve 0,04) (Tablo-2).
TARTIŞMA / SONUÇ: Çalışmamızda genel anestezi altında sezaryen ameliyatı geçiren hastalarda indüksiyonda subanestezik dozlarda ketamin kullanımının anestezi idamesinde N2O kullanılımından bağımsız olarak, postoperatif opioid ihtiyacını azalttığı ve ilk analjezik ihtiyacının ortaya çıkış süresini uzattığı gösterilmiştir. Bunlara ek olarak azot protoksitin postoperatif opioid kull
|