Normal Doğum Sonrası Kanama, Methemoglobinemi ve Anestezi
Nurdan Kamilçelebi
Giriş: Methemoglobinemi; hemoglobin demirinin +2’den +3’e okside olması ile, dokulara yeterli oksijen taşınamaması sonucu siyanoza neden olan ciddi bir hematolojik hastalıktır. Prilokain, pek çok alanda kullanılan lokal anestetik bir ajandır, ancak hayatı tehdit edebilen bir yan etki olan methemoglobinemiye neden olabilmektedir. Normal doğum sırasında lokal anestezik olarak prilokain uygulanan ve epizyotomi tamiri, kanama, senkop nedeniyle acil ameliyata alınan ve methemoglobinemi saptanan hastamızı sunmayı amaçladık. Olgu: 30 yaş, 40+2 hafta gebe normal spontan vajinal yolla ve mediolateral epizyotomi ile doğum sonrası kanama ve senkop gelişmesi üzerine acil ameliyathaneye alındı. Bilinç açık, koopere, siyanotik, Glaskow Koma Skalası 15 olan hastanın tansiyon arteryel 105/65 mmHg, kalp tepe atımı 75/dk, oksijen saturasyonu 83 olarak saptandı. Hastanın epilepsi dışında bilinen hastalığı yoktu. Preoksijenizasyona rağmen oksijen saturasyonu 88 üstüne çıkmadı. Hastaya 1 mg midazolam, 1 mg/kg ketamin, 0,6 mg/kg rokuronyum intravenöz (iv) uygulanarak entübe edildi. Kan gazı; pH: 7,46, PCO2: 29, PO2: 287 (FİO2:%60), SO2:99.3, Hb: 10.7, MetHb: 19.3 saptandı. Hastaya doğum esnasında %2 prilocain 800 mg uygulandığı bildirildi. Methemoglobinemi tanısıyla 1 mg/kg metilen mavisi iv uygulandı. İnfüzyonunun 10. dakikasında SpO2: 97 ye yükseldi. 2 saat süren operasyon sonrası hasta ekstübe edildi. Bilinç açık, GKS:15, TA: 113/59 mmHg, KTA: 80/dk, SpO2: 95 olarak servise alındı. Postoperatif takip edilen hasta şifa ile taburcu edildi. Sonuç: Methemoglobinemi kalıtsal veya edinsel nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Lokal anestezik ajanlardan prilokainin de methemoglobinemiye neden olduğu bilinmektedir ve 600 mg'a kadar genellikle güvenli kabul edilir. Methemoglobinemili hastalar tipik olarak siyanotiktir. Kan gazı ve oksijen saturasyonu hızlı bir şekilde değerlendirilir. Semptomatik hastalar için ilk tedavi, yüksek konsantrasyonda oksijen verilmesini içerir. Methemoglobineminin esas tedavisi metilen mavisidir. Metilen mavisine köprü oluşturucu ajan olarak veya metilen mavisi mevcut olmadığında C vitamini etkili bir alternatif tedavidir. Sonuç olarak siyanoz gelişen ve SaO2 ile pO2 değerleri arasında uyumsuzluk saptanan hastalarda methemoglobinemi düşünülmeli ve ilaç kullanımı sorgulanmalıdır.
|