Sıçanlarda oosit toplama işlemi sırasında uygulanan deksmedetomidin, propofol ve medetomidinin oosit kümülüs hücrelerine apoptotik etkisinin incelenmesi
Ayça TAŞ TUNA, Havva KOCAYİĞİT, Gürkan DEMİR, Özcan BUDAK, Mehmet Süha BOSTANCI, Hüseyin ÇAKIROĞLU, Berrin GÜNAYDIN
Giriş ve Amaç:
In vitro fertiliizasyon (IVF) yapılan kadınlarda transvajinal oosit toplama işlemine bağlı ağrı ve anksiyeteyi gidermek amacıyla bilinçli sedasyon ve/veya analjezi amacıyla bugüne kadar intravenöz anestezik propofol ile opioidler (fentanil/remifentanil), deksmedetomidin (alfa-2 agonist) veya midazolam gibi ilaçlar kullanılmıştır (1,2). Sadece hayvan çalışmalarında kullanılan sedatif ve analjezik etkili alfa-2 adrenerjik bir agonist olan medetomidinin kedilere uygulamasından sonra uretra kateteriyle iyi kalitede dondurulabilen semen elde edildiği bildirilmiştir (3, 4). Bu çalışmada amacımız deksmedetomidin, medetomidin ve propofolün oosit etrafındaki kümülüs hücrelerine apototik etkilerini karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onayı alındıktan sonra kontrollü overyan stimülasyon uygulanan 21 adet dişi sıçan (rat) rastgele 3 gruba ayrıldı; Grup D (n=7): Deksmedetomidin (0,6 µg/kg), Grup P (n=7): Propofol (100 mg/kg), Grup M (n=7): Medetomidin (0,4 µg/kg). Çalışma ilaçları intraperitoneal yolla uygulandıktan 10 dk sonra abdominal insizyon ile cerrahi işlem uygulandı. Oosit-kümülüs kompleksi toplandıktan sonra polilizinli lamlara alınıp fikse edildi. Daha sonra Caspas-3 antikoru ile muamele edilerek apoptozis düzeyleri tespit edildi. Granüloza hücreleri immunohistokimyasal boyama sonrası incelendi. Farklı anestezik maddelerle sedasyon sağlanarak toplanan oosit-kümülüs komplekslerinin Caspas-3 düzeyleri karşılaştırıldı.
Bulgular: Apoptosizin göstergesi olan Caspas-3 aktivitesi, Grup D ve M’de Grup P’den istatistiksel olarak anlamlı şekilde düşük bulundu (p<0.001). Ayrıca Grup D Caspas-3 düzeyi de Grup M’den anlamlı düşüktü (p<0.001). Granüloza hücrelerinin immünohistokimyasal boyamasında ise Caspas-3 aktivitesinin Grup D’de en düşük ve Grup P’de ise en yüksek olduğu görüldü (Resim).
Tartışma ve sonuç: Caspas-3 varlığı (pozitifliği) granüloza hücrelerinde apoptozisi göstermektedir. Caspas-3 düzeylerindeki artışın oositlere zarar verebilir ve başarısız fertilizasyona yol açabilir (5). Bu araştırmada deksmedetomidinin oosit kümülüs hücrelerine en az apoptotik etkisi olan sedatif-analjezik etkili bir ilaç olduğunu sonucuna varılmıştır.
|