Yenidoğanda parasetamol intoksikasyonu
Orhun Mut, Eser Özlem Ünlüsoy, Ali Atli, Ayşe Çiğdem Tütüncü, Fatiş Altındaş
GİRİŞ: Bu olguda, yenidoğanda intraoperatif verilen yüksek doz parasetamole bağlı intoksikasyon ve tedavi yönetimi sunulmuştur.
OLGU: Erken membran rüptürü nedeniyle 31. haftada, C/S ile doğurtulan ve yenidoğan yoğun bakım ünitesinde (YYBÜ) takip edilen, 1730 gr ağırlığında kız bebek, postpartum 14. günde septik artrit nedeniyle ameliyata alındı. Sevofluran, 1mg pentotal, 1mcg fentanil, 2 mg rokuronyumla anestezi indüksiyonu sonrası entübe edildi. Anestezi idamesi 0,05-0,1 mcg/kg/dk hızında remifentanil infüzyonu ve sevofluranla sağlandı. Perop hemodinami stabil seyretti. Bilateral diz açık debritman ve drilleme ameliyatı sonunda, 7 mg/kg dozundan parasetamol yanlış hesaplanarak 12 mg yerine 120 mg olarak yapıldı. Dozun hatalı olduğu uygulamadan 15 dk sonra farkedildi. Hasta orotrakeal entübe olarak, YYBÜ’ne transfer edilerek n-asestilsistein tedavisine başlandı.
4 ve 8. saatte bakılan kan parasetamol düzeyi sırasıyla 31,3 mcg/ml, 8,9 mcg/ml olarak geldi (referans aralık 10-30 mcg/ml). 21.saatte n-asetilsistein tedavisi sonlandırıldı. Hastanın tedavi ve takip süresince bakılan karaciğer fonksiyon testlerinde artış gözlenmedi. Olgu prematurite nedeniyle, halen YYBÜ’de takip edilmektedir.
TARTIŞMA: Bu olgudaki gibi küçük yaş grubundaki hastalarda yanlış doz hesabı veya ilaç ağırlığı-ilaç hacmi karışıklıklarına bağlı hatalara sıkça rastlanmaktadır. Literatürde çok sayıda parasetamol uygulamasına bağlı toksisite bildirilmiştir. Bunların arasında peroperatif ve postoperatif uygulama hatalarına bağlı vakalar mevcuttur (1). Olguların çoğunda bizimkine benzer şekilde hastalarda ya hiçbir etkilenme olmamış ya da karaciğer enzimlerinde geçici yükselme gözlenmiştir. Olgumuzda, ilaç düzeyleri nomogram eğrisindeki tedavi sınırının altında kalsa da bu eğrinin oral alımlar baz alınarak oluşturulması nedeniyle n-asetilsistein tedavisi 21 saatlik protokole göre verilmiştir.
SONUÇ: Parasetamol güvenlik aralığı geniş bir ilaç olsa da özellikle peroperatif dönemde yapılan hesaplama hataları ortaya çıkabilmekte ve hasta güvenliğini etkileyebilmektedir. Sık kullanılan ilaçlara ait doz tabloları yapılması, ilaçların hasta ameliyata alınmadan önce hastaya özel, hem mg hem ml olarak hesaplanıp etiketlenerek ve 2. bir sağlık çalışanı tarafından kontrol edilerek uygulanması bu tip hataları ortadan kaldırabilir.
|