Farklı Uzmanlık Dallarındaki Hekimlerin Post Dural Delinme Baş Ağrısı Hakkındaki Farkındalıklarının Değerlendirilmesi
Mesut Bakır, Şebnem Rumeli Atıcı, Ümit Durmuşoğlu, Erman Balıkçı
Post Dural Delinme Baş ağrısı (PDBA) erken tanı ile ciddi morbitide ve/veya mortalite olasılığı olan ancak erken tanı ile kolayca tedavi edilen bir lomber ponksiyon (LP) komplikasyonudur. Çalışmamızda, LP uygulayan ve/veya komplikasyonlarıyla karşılaşan farklı uzmanlık gruplarının PDBA hakkındaki farkındalıkları, tanı ve tedavisi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Yöntem
Etik kurul onamı alındıktan sonra ilimizde, LP uygulayan (anestezistler; Grup A, diğerleri; Grup B) ve uygulama yapmayan ancak komplikasyonlarıyla sık karşılaşabilecek bölümlerde çalışan (Grup C) toplam 253 hekime PDBA hakkında anket uygulandı (Tablo 1).Anket; uzmanlık dalı, uygulanan LP sayısı, kullanılan iğne tipleri, uygulanan pozisyon, LP komplikasyonlarının farkındalığı, PDBA tanı, tedavi ve risk faktörleri ile ilgili bilgileri sorgulayan soruları içeriyordu.
Bulgular:
Çalışmaya Grup A’dan 110 (%43.5), Grup B’den 110 (%43.5) ve Grup C’den 33 (%13.0) kişinin anketi değerlendirildi. Katılımcıların 197’si LP uyguluyordu (Grup A; n=104, %52.8, Grup B; n=93, %47.2). Uluslararası Baş Ağrısı Cemiyetinin belirlediği, tanı kriterlerini Grup A, diğer gruplara göre daha yüksek oranda cevaplayabilmişti (p=0.001) (Grafik 1). PDBA destekleyici bulgularından; bulantı-kusma, tinnitus ve çift görme belirtilerinin hepsini işaretleyenlerin oranı % 22.5 (n=57) idi. Sekiz (3.2%) hekimin destekleyici kriterler hakkında fikri olmadığı saptandı (Grafik 2). PDBA için riskli hasta tanımlarından gebe, kadın ve genç olarak hepsini işaretleyenlerin oranı %39.1 (n:99) bulundu. Grup A risk gruplarını diğer gruplara göre istatistiksel olarak daha iyi biliyordu (p=0.000). İğne olarak 20G tercih eden 42 hekimin %95.2’si (n=40) Grup B’de idi (Tablo 2). İğne tipi konusunda fikri olmayanların oranı %21.3 (n=42) idi ve bunların hepsi Grup B’de idi. Epidural kan yamasının, PDBA tedavisi için uygulandığını bilmeyen hekim oranı %24.1 (n=61) idi (Tablo 3).
Tartışma ve Sonuç:
Çalışmamız hekimlerin PDBA farkındalık durumlarını araştıran ilk çalışmadır. Anestezi uzmanlarının farkındalıklarının hem tanı hem de tedavi açısından diğer hekim gruplarına göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Lomber ponksiyon uygulayan veya uygulanmış hastalarla karşılaşabilecek hekimlerin PDPH ile ilgili eğitim programlarının gözden geçirilmesi gerektiği kanısındayız.
|