Hiperfosfatemi Nedeniyle Hemodiyaliz Yapılan Yoğun Bakım Olgusu :Olgu Sunumu
Ebru Çanakçı, Ahmet Karatas, Onur Bukağıkıran
Giriş ve Amaç: Serum fosfor konsantrasyonu 4.5 mg / dl’ yi aşması olarak tanımlanan hiperfosfatemi, hücre dışı sıvıya fosfat girişinin, atılabildiği miktarı aşması durumunda ortaya çıkar. Tedaviye yaklaşım, akut ve kronik hiperfosfatemide farklılık gösterir. Semptomatik hipokalsemili akut şiddetli hiperfosfatemi yaşamı tehdit edebilir. Hiperfosfatemi, diyaliz dışı KBH hastalarında artan mortalite ile ilişkilendirilmiştir. Multipl myeloma tedavisine sekonder, tümör lizis sendromu ve hiperfosfatemi gelişen hastanın yoğunbakım takip ve tedavisini değerlendirmeyi amaçladık.
Olgu: 81 yaşında erkek hasta, multipl myeloma tanısıyla hematoloji servisinde yatmakta idi. Genel durumu giderek kötüleşen ve bilinç bozukluğu gelişen hastanın yapılan tetkiklerinde fosfor düzeyleri çok yüksek bulundu. Tümör lizis sendromuna sekonder hiperfosfatemi geliştiği düşünüldü. Bilinç bulanıklığı gelişmesi nedeniyle yoğun bakıma alındı. Çekilen beyin BT ‘sinde bilinç bulanıklığını açıklayacak patolojik özellik yoktu. Olguya bol intravenöz hidrasyon uygulandı.Hipokalsemisi olması nedeniyle kalsiyum replasmanı yapıldı. Fosfor düzeyi düşmemesi ve bulantı- kusma gelişmesi üzerine olgu hemodiyalize alındı.İki gün üst üste hemodiyaliz uygulandı. Hastanın kliniği düzeldi.İdrar çıkışı artan,genel durumu ve bilinci düzelen , fosforu 12 mg/dl’ e gerileyen hastanın femoral hemodiyaliz kateteri komplikasyonsuz olarak çıkarıldı.Hasta yoğun bakımdan hemotoloji servisine gönderildi. 30 gün sonra hematoloji ve nefroloji poliklinik kontrolü önerilerek taburcu edildi. Hastanın 30 gün sonraki fosfor düzeyi 8 mg/dl olarak tespit edildi.
Tartışma: Tümör lizis sendromu, lenfomalar özellikle bazı lösemilerin sitotoksik tedavilerinde oluşur. Bu sendrom aynı zamanda potasyum, ürik asit ve üreye metabolize edilebilen hücre proteinlerinin salınmasıyla da ilişkilidir. Semptomatik hipokalsemili akut şiddetli hiperfosfatemi yaşamı tehdit edebilir. Hiperfosfatemi, böbrek fonksiyonu sağlamsa genellikle 6-12 saat içinde düzelir. Bu nedenle tümör lizis sendromu ,hiperkalemi, hiperürisemi , azotemi ve hiperfosfatemiye yol açabilir.Bizim olgumuzda da tümör lizis sendromuna sekonder hiperfosfatemi gelişti.
Sonuç: Tümör lizis sendromu daha çok hiperkalemiye yol açar, hiperfosfatemi nadir bir komplikasyondur.Kemoterapi alan bir olguda sebebi açıklanamayan bilinç bulanıklığı geliştiğinde hiperfosfatemi akılda tutulmalıdır. Bilinci kapalı olan hiperfosfatemi olgularında acil hemodiyaliz düşünülmeli , fosfor düzeyi gerilemez ise hemodiyaliz tekrarlanmalıdır .
|