Covid-19 Hastalarında Kullanılan Yüksek Doz Vitamin C' nin Renal Fonksiyonlar Üzerine Etkisi
Asu Özgültekin, Abdulhalim Karayel, Seher Yanatma, Osman Ekinci
Giriş
C vitamini, antioksidan özelliğiyle farklı hastalıklarda kullanılmakta, sağkalım ile ilişkilendirilmektedir. Uzun dönem kullanıldığında kalsiyum-oksalat kristallerinin birikimine bağlı oksalat nefropatisi, akut tübüler nekroz ve renal disfonksiyon vakaları literatürde mevcuttur.
Ağır–kritik Covid-19 hasta grubunda, yüksek doz C vitamininin renal fonksiyonlar üzerine etkisi retrospektif olarak değerlendirilmiştir.
Materyal ve metod
Covid-19 tanısıyla yoğun bakıma kabul edilen, hidroksiklorokin – favipiravir tedavisine ek olarak yatış ile birlikte Vitamin C (Vit C) uygulanan hastalar, Vit C uygulanan grup (Gr C, n=21) ve uygulanmayanlar kontrol grubu (Gr K, n=22) şeklinde değerlendirmeye alındı. Uygulama C vit 45 – 50 gr/gün (3x15 yada 2x25gr) ve ortalama beş gün şeklindeydi.
Hastaların demografik verileri, komorbiditeleri, yatış günü SOFA skorları, Vit C kullanım süresi, nefrotoksik ilaç kullanımı, yatışı izleyen 15 gün içinde KDIGO evrelemesine göre serum kreatinin değerlerindeki değişim kaydedilip istatiksel olarak değerlendirilmiştir (Tablo 1).
Yatış sırasında evre 1 renal disfonksiyonu olan hastalar dikkate alınarak bir subgrup analizi yapılmıştır(Tablo 2).
Bulgular
Gruplar arasında HDF uygulaması, böbrek fonksiyon bozukluğu gelişme oranları, ve KDIGO evrelemesi açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05).
Ancak subgrup analizinde hasta gruplarında yatışta evre 1 renal disfonksiyonu olup evrelemede artış görülenler çıkarıldığında, yaş ve komorbidite açısından gruplar benzer hale geldiğinde, C vitamini uygulanan grupta böbrek fonksiyon bozukluğu gelişme oranı (%57.9), C vitamini uygulanmayan gruptan (%18.2) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.040). C vitamini uygulanmayan grubun KDIGO değerleri, C Vitamini uygulanan gruptan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşüktür (p:0.037).
Tartışma - Sonuç
Çalışmamızda Vit C, pro-oksidan olarak tanımlanabilecek yüksek dozda, kısa süre ile kullanılmıştır. Literatürde sepsis hastalarında 4-6 gram/5 gün, (1), 5 gr/ 28 gün sürelerle kullanım(2), ve 66mg/kg 24 saat süresince kullanımlarda da herhangi bir yan etki bildirilmemiştir(3). Vaka sunumu şeklinde renal disfonksiyon bildirilen hastalar vardır.
Kritik Covid hastalarında, bu dozda kullanılan C vitamininin renal fonksiyonlar üzerine olumsuz etkilerinin olabileceği, dikkatli olunması gerektiği sonucuna vardık.
|