Elektronik sigaranın nadir gelişen bir komplikasyonu; Diffüz alveolar hemoraji (DAH)
Ali Haspolat, Yaşar Gökhan Gül, Ali Şefik Köprülü
Giriş ve amaç: Günümüzde elektronik nikotin salıcı sistemler popülerdir. Kullanım arttıkça olumsuz etkileriyle ilgili raporlarda artmaktadır. Bizde çalışmamızda postoperatif DAH gelişen hasta örneğiyle gelecekte sık karşılaşabileceğimiz patolojiye dikkat çektik.
Olgu: Bilinen hastalığı olmayan, ilaç kullanmayan hasta (30/E) postoperatif (herniorafi) SpO2’de düşme, hemoptiziyle YBU’ne alındı. Anestezinde TİVA (propofol/remifentanil) kullanılmış. GKS15-E4M6V5, oskültasyonda bilateral yaygın raller mevcut. Hemodinami stabil. Diürez yeterli. Batın serbest. Kardiyak markerlar/EKG (N), ekokardiyografi-EF%65, duvar hareket kusuru, kapak patolojisi, perikardiyal efüzyon, sağ kalp değişikliği, pulmoner hipertansiyon, vegetasyon yok, kardiyak patoloji düşünülmedi. Akciğer grafisi/tomografide pulmoner emboli yok, bilateral diffüz alveolar hemoraji? saptandı. Bronkoskopide iatrojenik travma, trakeal/bronşial kitle, hemorajik odak görülmedi. BAL alveolar hemorajiyle? uyumlu. Yapılan kültürlerde, biyokimya/otoimmun romatolojik testlerde patoloji saptanmadı. İdrarında yasadışı madde bulunmadı. Takibinde hafif anemi gelişti. Mekanik ventilasyon, kan ürünleri transfüzyonu, düşük doz kortikosteroid dahil tedaviye 72 saatte olumlu yanıt vererek ekstube edildi. 5. gün komplikasyonsuz taburcu edildi. Sonrasındaki değerlendirmede rutin dışı sadece 6 aydır e-sigara kullandığı öğrenildi.
Tartışma: DAH kapiller hasara bağlı alveoler kanamadır. Dispne, hemoptizi, akciğer grafisinde bilateral konsolidasyon oluşturur. Muayenesinde diffüz raller, alveolo-arteryal oksijen gradyentinde artış görülebilir. Hemoptizi şiddeti, sıklığı değişkendir. Ayırıcı tanıda pulmoner ödem, tromboembolizm, infeksiyon, koagülopatiler, üremi değerlendirilmelidir. BAL sıvısının hemorajik görüntüsü tanıyı düşündürür. Sıklıkla bağışıklığı normal olanlarda otoimmun romatolojik hastalıklarla, baskılanmışlardaysa infeksiyonla birliktedir. Bazı ilaçlar, bağımlılık yapıcı maddelerlede oluşabilir. Sağlıklı genç erişkin hastamızda bu etyolojilere yönelik yapılan tüm tetkikler normal bulunmuştur. E-sigarada değiştirilebilen kartuş içinde nikotin, propilen-glikol bulunur. Sistem aktivasyonuyla kartuştaki sıvıdan oluşan buhar solunarak akciğere ulaşır, nikotin alınır. Kartuştaki propilen-glikol sigara dumanına benzer koku oluşturur. Ancak mukozalardaki irritasyondan, tekrarlayan mazuriyette sistemlerdeki toksitisiteden sorumludur. Gliserinde sırasıyla gliserole sonrada ÜSY/ASY irritasyonu yapan akroleine dönüşür. Propilen-glikolün etkisiyle periferik havayollarında konstriksiyon (dinamik havayolu direncinde artış), oksidatif strese bağlı nitrik asit düzeyinde azalma saptanır.
Sonuç: Nadirde olsa e-sigara kullanımıyla DAH gelişebilmektedir1-3. Hastalarca zararsız kabul edilen alışkanlık preanestezik değerlendirilmede özellikle sorgulanmalıdır. Bu hastalarda postoperatuvar komplikasyonlar açısından dikkatli olunmalı, alveolleri irrite edebilecek maddelerden kaçınılmalıdır.
|