Mast Hücre Aktivasyon Sendromu Bulunan Hastada Anestezi Yönetimi
Fatih ŞİMŞEK
Giriş
Mast hücre aktivasyon sendromu (MHAS), mast hücre mediyatörlerinin aşırı ve/veya uygunsuz salgılanmasıyla karakterize, birden fazla sistemde ataklar halinde seyreden bir hastalıktır. Psikolojik, farmakolojik ve mekanik faktörler uygunsuz mast hücre degranülasyonuna neden olarak hastalığın tetiklenmesi riski taşırlar. Olgumuzda MHAS tanısı bulunan ve konjenital glokom nedeniyle operasyonu planlanan hastamızdaki anestezi yönetimimizi paylaşmayı amaçladık.
Olgu
Konjenital glokom nedeniyle genel anestezi altında muayene planlanan 11 aylık hastanın preoperatif değerlendirmesinde mikrosefali, fasiyal dismorfizm, konjenital glokom, MHAS ve daha önceki anestezi uygulamasında geç uyanma öyküsü olduğu bilgisine ulaşıldı. İlgili branşlardan alınan konsültasyonlar incelenerek gerekli önemler alındı. Operasyonun kısa ve minor bir işlem olması nedeniyle larengeal mask airway (LMA) yerleştirilmesi planlandı. Anestezi yönetimi MHAS’da kullanılması önerilmeyen ilaç gruplarından opioid ve kas gevşeticiler kullanılmayacak şekilde planlandı. MHAS bağlı gelişebilecek durumlar için gerekli hazırlıklar yapılarak hasta salona alındı ve elektrokardiyografi, pulsoksimetre, non-invazif arter basıncı ve ısı monitorizasyonu yapıldı. Sevofluranla indüksiyonu takiben uygun intravenöz erişim sağlayarak 2 mg/kg propofol indüksiyonu sonrası uygun boyutta LMA yerleştirildi. Anestezi idamesini sevofluran (%1.5-2), %40-60 O2-Hava karışımıyla sağlandı. Hastaya işlem boyunca bir ek doz veya ilaç uygulanmadı. İşlem sonrası sorunsuz bir şekilde ekstübe edilen hasta ameliyat sonrası bakım ünitesine alındı.
Tartışma
MHAS; ürtiker, anjiyödem, anafilaksi, karın ağrısı, hipotansiyon, taşikardi, nefes darlığı, gözde batma-kaşınma, denge kaybı gibi farklı sistemlere ait semptomların bir arada olduğu nadir görülen bir hastalıktır. Gıdalar, alkol, fiziksel ve psikolojik uyaranlar, sıcaklık değişiklikleri ve ilaçlar (opioidler, kas gevşeticiler, antibiyotikler, NSAID, kontrast maddeler) hastalığın tetiklenmesine neden olabilmektedir. MHAS hastalarında genel anestezi uygulaması ilaçların histamin ortaya çıkarma potansiyellerinin fazla olması nedeniyle risklidir. Perioperatif yönetimde ana hedef mast hücre mediyatörlerinin salınmasının önlenmesi olmalıdır. Mümkünse ilk vaka olarak planlanmalı, premedikasyon yapılmalı, vücut sıcaklığı işlem boyunca takip edilmeli ve iyi bir analjezi planlaması yapılmalıdır. Yakın zamanda tanımlanan ve hakkında çok az şey bilinen bu sendromun tam olarak ortaya konabilmesi için daha çok olgu ve yayına ihtiyaç vardır.
|