Üriner Cerrahilerde İdrar Kateterine Bağlı Rahatsızlığın Önlenmesinde Farklı Stratejilerin Karşılaştırılması
Fatma Özkan Sipahioğlu, Filiz Akaslan, Özge Yamankılıç Mumcu, Reyhan Polat, Aslı Dönmez
Giriş/Amaç: Sıklıkla suprapubik bölgede ağrı, yanma hissi ve sürekli idrar boşaltma dürtüsü gibi semptomlarla kendini gösteren idrar kateterine bağlı rahatsızlık (İKBR), postoperatif görülme sıklığı % 47-90 olan bir tablodur. Erkek cinsiyet ve foley sonda çapı risk faktörüdür. İKBR’ye yol açan ana neden tip 3 muskarinik reseptörlerin (M3 res) mesanede oluşturduğu istemsiz kasılmalardır. Çalışmamızın amacı, M3 reseptör inhibitör özelliği olan tramadol ve deksmedetomidinin İKBR tedavisindeki etkilerini karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onamı alındıktan sonra, RIRS operasyonu planlanmış, intraoperatif idrar kateteri uygulanan ASA 1-2, 18-70 yaş arası, 135 erkek hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar randomize olarak tramadol, deksmedetomidin (dex) ve kontrol olmak üzere 3 gruba ayrıldı. Tüm hastalara genel anestezi ve postoperatif analjezi amacıyla parasetamol 1 gr uygulandı. Dex grubunda hastalara indüksiyon sonrası 1 mcg/kg yükleme dozu (10 dakikada) ve sonrasında 0.5 mcg/kg/sa’den dex infüzyonu uygulandı. Tramadol grubunda 1,5 mg/kg tramadol operasyonun son 30 dakikasında yavaş infüzyonla verildi. Hastalar postoperatif 0-1-3-6. saatlerde İKBR varlığı ve şiddeti açısından (yok-hafif-orta-şiddetli) değerlendirildi. Orta ve şiddetli derecede semptomu olanlar İKBR kabul edildi. Ayrıca hastaların derlenme süreleri ve postoperatif ağrı düzeyleri kaydedildi.
Bulgular:
Hastaların demografik özellikleri benzerdi. İKBR insidansı dex grubunda daha düşük olmasına rağmen (%35,6), gruplar arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Postoperatif derlenme süreleri dex grubunda belirgin uzundu (17.0±3.26 dk)(Tablo-1).
İKBR şiddetinde 0.saatte gruplar arasında fark görülmezken, 1.saatte dex uygulanan grupta İKBR şiddeti düşüktü (p<0.05). Postoperatif 3. ve 6.saatlerde tramadol ve dex grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düşüş gözlendi (p<0.05). Postoperatif ağrı, 0 ve 1. saatlerde dex ve tramadol grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düşük iken (p<0.05), 3.ve 6.saatlerde gruplar arasında fark görülmedi (Tablo-2). Hastalarda herhangi bir yan etki görülmedi.
Tartışma/Sonuç:
Literatürle benzer şekilde, deksmedetomidin ve tramadol İKBR ve postoperatif ağrı tedavisinde etkili ajanlardır. Deksmedetomidin İKBR üzerine etkisi, erken dönemde tramadolden daha fazladır. Ancak deksmedetomidin postoperatif derlenmeyi geciktirebilir.
ClinicalTrials.gov ID: NCT04314050
|