İnotropik ajanların hematolojik ve koagülasyon parametreleri üzerine etkileri
Yunus Emre TUNÇDEMİR, Nureddin YÜZKAT, Yasemin BAYRAM, Yıldıray BAŞBUĞAN
Giriş/Amaç: Uzun süre inotropik ajan kullanımının sempatik sistem üzerinden endotel hücrelerini ve trombositleri uyardığı bilinmektedir. Uyarılan hücrelerden vWF, TPA ve karaciğerden faktör 8 gibi mediyatörler salınması koagülasyon kaskadını etkilemektedir. Literatürde inotropik ajanların koagülasyon ve hematolojik parametreler üzerine etkileri pek araştırılmamıştır. Bu çalışmadaki amacımız yüksek dozlarda epinefrin, norepinefrin ve dopaminin ratlarda koagülasyon ve hemogram parametreleri üzerine etkilerini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onayı alındıktan sonra 28 adet 250-300 gr wistar albino rat rastgele 4 gruba ayrıldı; kontrol grubu (grup K, n=7), Epinefrin Grubu (Grup E, n=7), Norepinefrin Grubu (Grup NE, n= 7), Dopamin Grubu (Grup D, n=7). Tüm gruplara 50 mg/kg ketamin, 10 mg/kg ksilazin intraperitoneal olarak uygulandı. Ratlara SF 7ml/saat, epinefrin 0.1mcg/kg/dk, norepinefrin 0.1mcg/kg/dk ve dopaminin 20 mcg/kg/dk 30 dk infüzyonun uygulamasından 30 dakika sonra kan numuneleri alındı. Ratlara verilen mayi miktarı 7ml/saat olarak belirlenmişti. İşlem sonrası hayvanlar servikal dislokasyon tekniği ile sakrifiye edildi.
Bulgular: Dopamin grubunda granülosit değeri epinefrin, norepinefrin ve serum fizyolojik grubundan anlamlı olarak düşüktü (p<0,05). Norepinefrin ve serum fizyolojik grubunda hemoglobin ve hematokrit değeri epinefrin grubundan anlamlı olarak düşüktü (p<0,05). Dopamin grubunda periferik yaymada trombosit küme sayısı epinefrin, norepinefrin ve serum fizyolojik grubundan anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p<0,05). Çalışılan diğer parametrelerde gruplar arasında istatistiksel olarak bir fark tespit edilmedi (p>0,05).
Tartışma/Sonuç: İnotropik ajanlar klinikte çoğunlukla sepsis veya septik şok hastalarında kullanılmaktadır. Yaptığımız çalışmada sepsis gibi koagülasyon parametrelerini ve kan değerlerini etkileyen klinik durumları dışlayıp sadece inotropik ajanların bu parametreler üzerindeki etkilerini saptamak için sağlıklı ratlar kullanıldı.
Epinefrinde daha fazla olmak üzere, epinefrin ve dopaminin benzer şekilde, hemoglobin ve hematokrit değerlerini arttırdığını, Dopaminin granülosit değerlerini düşürdüğünü ve periferik yaymada trombosit agregasyonunu artırdığını saptadık. Ancak inotropik ajanların koagulasyon parametreleri üzerine herhangi bir değişikliğe sebep olmadıklarını bulduk. İnotropik ajanların daha uzun süre infüze edilerek hemogram ve koagulasyon parametreleri üzerine etkilerinin araştırıldığı başka çalışmalara ihtiyaç olduğu kanısındayız.
|