Kritik COVID-19 Hastalarında Mortalite Öngörüsünde Oksijenasyon İndikatörlerinin Etkinliği
Yeliz Bilir, Gamze Tanırgan Çabaklı, Fulya Çiyiltepe, Hakan Haydarlar, Ayten Saraçoğlu, Kemal Tolga Saraçoğlu
Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Giriş:
SARS-CoV-2 enfeksiyonu şiddetli ve ölümle sonuçlanabilmesi nedeniyle, hem hastaların klinik seyri hem de prognozu belirlemede öngörü sağlayan belirteçlerinin ortaya konulması önem arz etmektedir (1). Oksijen Satürasyon indeksi (OSI) ve Arteriyel Oksijen indexi (OI) noninvaziv belirteçlerdir ve solunum yetmezliği olan hastalarda hem mortalite hem de solunum yetmezliği şiddetini göstermede kullanılabileceği güncel çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak, COVID-19 hastalığına bağlı gelişen solunum yetmezliğinde hastaların klinik öngörüsündeki yeri bilinmemektedir (2). Bu çalışmada şiddetli COVID-19 hastalarında, yoğun bakım yatışındaki oksijenasyon indikatörlerinin mortalite ve morbiditeyi belirlemedeki etkinliği araştırılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Prospektif olarak planlanan ve yerel etik kurul onayı alınan çalışmamıza (2021/514/200/33) yoğun bakım ünitesine, Nisan-Temmuz 2021 tarihleri arasında kabulü yapılan COVID-19 tanılı 122 hasta dahil edildi. Anemi ve kalp yetmezliği tanısı olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Hastalar exitus ile sonuçlanan (Grup E) ve exitus ile sonuçlanmayan olarak (Grup A) iki gruba ayrıldı. Hastaların demografik verileri, entübasyon süresi, arteriyel kandaki kısmi oksijen basıncı ile oksijen satürasyonu (SaO2), Horowitz oranı, santral venöz oksijen satürasyonu (ScvO2), arteriyel oksijen indeksi (OI), oksijen satürasyon indexi (OSI), APACHI-II skoru, laktat, IL-6 ve ferritin kan düzeyi, ortalama arter basınçları, yoğun bakımda kalış günü ve mortalite kaydedildi.
Bulgular: Gruplar arasında demografik veriler açısından farklılık saptanmadı. Malignitesi olan ve inotropik tedavi alan hastalarda mortalite yüksek saptandı. Grup E’de entübasyon süresi, laktat, ferritin ile IL-6 değerleri ve APACHI-II skoru yüksek bulunmuştur (p<0,001). OI ≥7 olması durumunda mortalitenin 23 kat, OSI değeri ≥4,5 olmasının ise mortaliteyi 40 kat artırdığı saptanmıştır (p<0,001). OI ve OSI değerlerinin APACHI-II skoru, entübasyon süresi, laktat, IL-6 ve ferritin değerleri ile pozitif yönlü; SaO2, PaO2 ve ScvO2 değerleri ile negatif yönlü korelasyon saptandı (Tablo 1, p<0,002).
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızın sonuçları oksijen indikatörlerinin, COVID-19 hastalarında erken mortalite göstergesi olabileceği ve bu nedenle klinik öngörü için yararlı olabileceği kanısına varılmıştır.
|