BAŞ BOYUN CERRAHİSİ UYGULANAN HASTALARDA ZOR HAVAYOLU TANISINDA ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLERİN VE KLİNİK TESTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Şükrü Mert Başpınar, İlkben Günüşen, Demet Sergin, Asuman Sargın, Taner Balcıoğlu
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Giriş:
Zor hava yolu insidansı, hastaların klinik ve fiziki özelliklerine göre farklılık göstermekle birlikte genel popülasyon için %1,5-13,5 arasında bildirilmektedir. Ancak baş-boyun bölgesi ile ilgili operasyonlar sırasında zor hava yolu çok daha büyük bir sorundur. Operasyon öncesi dönemde zor hava yolunun tahmininde kullanılan çeşitli testler ve ölçümler mevcuttur. Ancak baş-boyun cerrahisi uygulanan hastalarla ilgili literatürde sınırlı sayıda bilgi bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, baş boyun cerrahisi için operasyona alınan hastalardaki zor hava yolu insidansı ile bu hastalarda zor hava yolu tahmininde kullanılacak antropometrik ölçümler ve klinik testleri araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: ASA I-III sınıfı, 18 yaş üzeri, baş-boyun cerrahisi uygulanan toplam 200 hastanın, operasyon öncesi dönemde demografik verileri baş boyun bölgesine uygulanan önceki operasyonları/radyoterapi öyküsü ve OSA semptomları kaydedildi. Fizik muayenede, hastaların çene yapısı, ağız açıklığı, çene hareketi, diş yapısı, Modifiye Mallampati sınıfı, Wilson Risk Skorlaması, baş-boyun hareketleri, boyun çevresi, tiromental mesafe, sternomental mesafe, atlantooksipital eklem hareketliliği, Üst Dudak Isırma Testi, laringoskopi sırasında ise Cormack-Lehane Sınıflaması kaydedildi. İstatistiksel analizler IBM SPSS Statistics 25.0 programıyla yapıldı.
Bulgular: Zor laringoskopi oranı %19, zor entübasyon oranı ise %8 olarak belirlendi. Baş-boyun ile ilgili operasyon öyküsü (p=0,002) olma ve tanı konulmamış ancak OSAS semptomlarından en az ikisinin bulunması (p=0,008), Modifiye Mallampati skoru (p=0,009), Wilson Risk Skorlaması (p=0,004), Üst Dudak Isırma Testi (p<0,0001) ve ağız açıklığı (p=0,001) zor laringoskopi ile ilişkili olarak bulunmuştur. Zor entübasyonla ilişkili faktörler arasında ise yine Modifiye Mallampati Skoru (p=0,002), Wilson Risk Skorlaması (p<0,0001), Üst Dudak IsırmaTesti (p<0,0001) ve ağız açıklığının (p<0,0001) yanı sıra sternomental mesafe (p=0,003), Atlantooksipital eklem hareketliliği (p=0,001) ve Cormack-Lehane Sınıflaması (p<0,0001) saptanmıştır.
Tartışma ve Sonuç: Baş-boyun cerrahisi uygulanan hastalarda, zor hava yolu insidansının daha yüksek olduğu görüldü. Özellikle Modifiye Mallampati skoru, Wilson risk skorlaması, üst dudak ısırma testi ve ağız açıklığı hem zor laringoskopi hem de zor entübasyonla ilişkili bulunurken sternomental mesafe, atlantooksipital eklem hareketliliği ve Cormack-Lehane sınıflamasının sadece zor entübasyonla ilişkili olduğu görüldü.
|