Covid Yoğun bakımda çalışan sağlık ekibi pandemiden nasıl etkilendi?
Yeliz Bilir, Gamze Tanırgan Çabaklı, Fulya Çiyiltepe, Hakan Haydarlar, Ayten Saraçoğlu, Kemal Tolga Saraçoğlu
Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Giriş:
Yoğun bakımlar, kritik hastaların takip edildiği, birçok parametrenin monitorize edildiği oldukça stresli ortamlardır. Covid-19 salgını ile mücadelede ettiğimiz son yıllarda yb iş yükü artmıştır. Pandemi döneminde yb çalışanları olası yeni dalgalara karşı dinamik olmalıdır ancak tükenmeden, istenilen performansın gösterilebilmesi zordur.
Tükenmişlik kavramı ilk kez 1974 yılında psikanalist Herbert Freudenberger tarafından tanımlanmıştır. Maslach ve arkadaşları 1981 yılında güncellemiş ve “Duygusal ‘Tükenme(DT)”, “Duyarsızlaşma(D)” ve “Kişisel Başarı(KB)” olmak üzere üç ölçekte incelemişlerdir. Bu araştırmada; pandemi sürecinde aktif olarak çalışan sağlık ekibinin tükenmişlik düzeylerinin ve buna etki eden faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tasarımda planlanan ve Etik kurul başvurusunda bulunulan bu çalışmada veriler ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği internet tabanlı siteden (www.surveymonkey.com) anket yoluyla toplandı. Toplam 45 asistan, 76 hemşire, 40 uzman doktordan geri dönüş alındı.
Bulgular: Çalışmamıza katılan gönüllülerin büyük çoğunluğunu 25-29 ( % 73.3) yaş ile 30-34 (% 47.4) yaş grubu oluşturmaktadır. Araştırmamıza katılan ekibin DT, D, KB puan ortalamaları ve risk grupları Tablo-1 de gösterilmiştir. Her ölçekte asistan doktorların istatiksel olarak anlamlı şekilde yüksek risk grubunda olduğu görülmüştür(p<0,05). Pandemi sürecini bilseydiniz yine bu mesleği seçerrmiydiniz sorusuna verilen cevaplara bakıldığında hemşire grubunda istatistiksel olarak anlamlı şekilde hayır cevabı verildiği görülmüştür (p<0,05).
Asistan hekim grubunda, KB ile evli olma durumu arasında istatistiksel anlamlı ile pozitif yönlü korelasyon bulunmuştur (p=023). Hemşire grubunda D ile çocuk sahibi olma arasında istatistiksel anlamlı pozitif yönlü korelasyon bulunmuştur (p =032*). Hemşire grubunda DT ile şiddete maruz kalma, süpervizöre kolay ulaşma, ekip içinde uyum içinde çalışma, maddi kazancın azalması parametreleri arasında istatistiksel anlamlı pozitif korelasyon tespit edilmiştir (p<0,05).
Uzman hekim grubunda DT ile pandemi döneminde iş yerinde takdir görme ve fiziki şartların yeterliliği arasında istatistiksel açıdan anlamlı negatif korelasyon tespit edilmiştir (p<0,05).
Tartışma ve Sonuç: Pandemi döneminde tükenmişliğin sebeplerinin ne olduğunun ortaya konması, iş doyumunu artıracak ve tükenmeyi azaltacak şekilde çalışma şartlarında düzenlemeler yapılması önem arz etmektedir.
|