Spinal Anestezi Altında Sezaryen Yapılan Gebelerde Ondansetronun Hemodinamik Etki Mekanizması
MURAT DEMİRCİOĞLU, SELDA ŞEN, MUSTAFA ATİLE, İMRAN KURT ÖMÜRLÜ
ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ
Giriş:
Spinal anestezi uygulanan gebelerde hipotansiyon gelişimi aortakaval bası, sempatik blok veya volüm açığına bağlı gelişen hemodinamik yanıt ile olabilir. Anti-emetik olarak kullanılan ondansetronun etki mekanizması sol ventriküldeki 5-HT3 reseptörlerine serotoninin bağlanmasını bloke ederek Bezold-Jarisch refleksini (BJR) inhibe etmesi olabilir, ancak etki mekanizması kesin olarak gösterilememiştir (1). Çalışmamızın amacı spinal anestezi öncesi uygulanan ondansetronun hemodinamik etki mekanizmasını incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmamız etik kurul onayı (2021/02) sonrası prospektif, randomize kontrollü olarak 60 hastada( plasebo n=30 ve ondansetron n=30) gerçekleştirildi. Hastalardan spinal anestezi öncesi ( supin , bacak kaldırma testi sırasında) , spinal anestezi sonrası 1., 5., 8.,12.,15. Dakikalarda ve bebek çıkışından hemen sonra hemodinamik ölçümlerin yanı sıra Masimo cihazı ile perfüzyon indeksi (Pİ) ve pleth variabilite indeksi (PVİ) değerleri alınarak kaydedildi. Çalışmada yer almayan anestezi teknikeri tarafından 2mL izotonik ya da ondansetron (4mg) IV olarak ilk ölçümlerden sonra verildi. Preoperatif ve postoperatif 1. Saatte hemoglobin ve hematokrit değerleri ile operasyon sırasında verilen sıvı miktarına bakıldı.
Bulgular: Bacak kaldırma testi ve spinal anestezi sonrası 5.dakikada kalp hızı ölçümü dışında hemodinamik verilerde ölçüm zamanlarında gruplar arası anlamlı farklılık saptanmadı. Hipotansiyon gelişimi , efedrin kullanımı iki grupta da benzerken, atropin kullanılan hasta sayısı plasebo grubunda daha fazla idi. Gestasyonel diyabeti olan hastaların (n=19, %31) subgrup analizinde plasebo grubunda atropin kullanımı ondansetron grubuna göre daha fazla idi (p=0.001).
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda PVI ve PI değerlerinde 2 grup açısından anlamlı farklılık olmamasının nedeni volüm durumlarının ve sempatik bloğun benzer olmasına bağlı olabilir. Plasebo grubunda ondansetron grubuna göre bacak kaldırma testi ve spinal anestezi sonrası kalp hızında azalmanın yanı sıra atropin kullanımının daha fazla izlenmesi; ondansetronun Bezold-Jarisch refleksini inhibe etmesi olabilir. Diabetik hastalarda otonom sinir sistemin etkilenmesi sonucu spinal anesteziye bağlı bradikardik yanıtın fazla olabileceği bilinmektedir(2). Ondansetron kullanılan hastalarda spinal anestezi sırasında atropin kullanımının az görülmesi de BJR inhibisyonu ile ilgili olabilir. Bu konuda daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.
|