YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ’NDE TAKİP EDİLEN KAFA TRAVMALI HASTALARDA HİPEROKSİJENİZASYONUN MORTALİTE VE MORBİDİTEYE ETKİSİ
Zehra Kılınç, Ayça Sultan Şahin
SBÜ Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Giriş:
Bu çalışmada, yoğun bakım ünitesinde takip ve tedavi edilen kafa travmalı hastalarda hiperoksijenizasyonun mortalite ve morbiditeye etkisini araştırmayı planlanmıştır. Hiperoksinin mortalite ve morbidite üzerindeki olumsuz etkisinin hastaların tedavi öncesi ve sonrası alınan arteryel kan gazı verileriyle ortaya konulması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: 3.düzeyYBÜ’nde, 119 kafa travma olgusu retrospektif olarak incelenmiştir. Çalışmaya dahil edilen hastaların yaş, cinsiyet, boy, ağırlık, ek hastalıkları, kullandığı ilaçlar, YBÜ yatış endikasyonu,GKS, APACHE-II Skoru, YBÜ kalış süresi, hastane yatış süresi, reoperasyon durumu, ekstübasyon günü, hastanın taburculuk veya eksitus durumu değerlendirilmiştir. Hastalar YBÜ’ne yatışının ilk gününde alınan arter kan gazındaki en yüksek PaO2 değerine göre (<120, 120-200, >200) 3 gruba ayrılarak YBÜ giriş ve taburculuk veya eksitus günündeki arter kan gazları karşılaştırılmıştır.
Bulgular: Üç grup arasında yapılan karşılaştırmada hastaların demografik verilerinin, ASA,tanı, ek hastalık, GKS, APACHE, hastane ve YBÜ yatış süresinin istatistiksel açıdan anlamlı derecede farklı olmadığı, YBÜ yatış günündeki arter kan gazı ortalamaları karşılaştırıldığında ilk SaO2(p<0,001) ve ilk PaO2(p<0,001) ortalamalarının istatistiksel açıdan anlamlı derecede farklı olduğu bulundu. Grupları ilk PaO2 değerine göre oluşturduğumuz için istatistiksel açıdan farklı olması klinik açıdan anlamlı değildir.Vakaların tedavi sonrası çıkış arter kan gazı değerleri ortalamaları karşılaştırıldığında pH(p=0,010),SaO2(p=0,008), PaO2(p<0,001),PaCO2(p=0,006), laktat(p=0,015),BE(p=0,035),HCO3(p=0,024) ortalamalarının istatistiksel açıdan anlamlı derecede farklı olduğu bulundu. Hiperoksik kabul ettiğimiz grupta anlamlı derecede yüksek bulundu. PaO2 grupları arasında (Grup1,2,3) mortalite(p<0,001) ve reoperasyon(p=0,001) oranlarının istatistiksel açıdan anlamlı derecede farklı olduğu, grup 2 ve 3’te(Hiperoksik gruplarda) mortalitenin daha yüksek, grup1’de reoperasyon oranının daha yüksek olduğu bulundu. Vakaların 28’inde(%23,5) mortalite olduğu bulundu.
Tartışma ve Sonuç: Yaptığımız çalışmada PaO2 değerlerine göre gruplara ayırdığımız hastaların arter kan gazı verilerinden yola çıkarak hiperoksik kabul ettiğimiz grup 2 ve 3’te mortalite yüksek bulunmuştur. Mortalite olan grupta SaO2,PaO2 olmayan gruba göre daha yüksek bulunmuştur. Klinik olarak anlamlı bulduğumuz bu veriler direk oksijen tedavisiyle ilişkilendirilemese de YBÜ hastalarında yaygın ve kolay uygulanan oksijen tedavisinin faydasının yanında mortalite ve morbiditeye olan olumsuz etkisine bu çalışmayla dikkat çekilmeye çalışılmıştır.
|