Ailenin Sosyokültürel ve Ekonomik Düzeyi ile Postoperatif Deliryum Arasında Bağlantı Var mı?
Tuba Kuvvet Yoldaş, Cengiz Şahutoğlu, Özgecan Kaynarca, Canan Bor
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon ABD
Giriş:
Anestezi sonrası deliryum, sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Pediyatrik hastalarda deliryum insidansı %10-80 arasında bildirilmiştir.Bu çalışmada şaşılık, katarakt ve glokom nedeniyle göz cerrahisi geçiren çocuk yaş grubunda anesteziden derlenme sırasında görülen deliryum insidansı ve ailelerin sosyokültürel ve ekonomik düzeyi ile ilişkisi değerlendirildi.
Gereç ve Yöntem: Göz Hastalıkları Ameliyathanesi’nde operasyona alınan 2-12 yaş arası, ASAI-II çocuklar prospektif gözlemsel çalışmaya dahil edildi. Psikiyatrik-nörolojik hastalığı, santral sinir sistemi hastalığı ve iletişim sorunu olanlar çalışmaya dahil edilmedi. Demografik verileri, sosyoekonomik düzey göstergeleri, eğitim bilgileri kaydedildi. Ameliyathaneye alınmadan önce hastaların aileden ayrılma skoru, kooperasyon skoru bakıldı. Bütün hastalara sevofluran ile genel anestezi ve operasyonda postoperatif analjezi amaçlı 10mg/kg parasetamol intravenöz olarak uygulandı. Postoperatif bakım ünitesine alındıktan sonra 5.-15.-30.dk Cravero uyanma ajitasyon skoru, Point deliryum skoru ve FLACC skoru kaydedildi. Deliryum görülen hastaların demografik verileri, sosyoekonomik ve kültürel verileri istatiksel olarak değerlendirildi. Hastaların postoperatif 15.dk’dan sonra ebeveynlerden birisi derlenme odasına çocuğun yanına alındı.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 57 hastanın 37'si(%64.9) erkek ve yaş ortalaması 6.3±2.5 yıldı.Çocukların 23’ü(%40.4) ilkokul, 5’i(%8.8) ortaöğretim, 4’ü(%7) anaokuluna gitmekteydi. Hastaların 42’si(%73.7) ASA I, 15’i(%24.7) ASA II skoruna sahipti. Anestezi uygulamasında 35 hastaya(61.4%) LMA yerleştirilirken, 22 hasta(38.6%) orotrakeal entübe edildi. Çocukların PACU kalış süresi 27’sinin(%47.4) 30dk, 26’sının(%45.6) 30-60dk olduğu saptandı. Aileden ayrılma skoru hastaların %29.8’sinde yüksek (skor 3-4); %70.2’sinde uyumlu (skor1-2) olarak gözlendi.%56.1 hastada deliryum geliştiği okul eğitimi olmayan <7yaş grubu(okul öncesi) hastada bu oranın %92 olduğu saptandı. 5.-15.dk’da deliryumun daha fazla olduğu görüldü. Anne-baba yaşı, eğitim düzeyi, ekonomik düzeyi ile deliryum arasında anlamlı ilişki bulunmadı.FLACC skoru ile deliryum arasında 15 ve 30.dklarda anlamlı ilişki saptandı(p=0.020-0.009).Daha önce operasyon öyküsü bulunan çocuklarda deliryum daha yüksek oranlarda izlendi(p:0.036).Anestezi öncesi fizik bakıda uyumlu olan hastalarda deliryumun daha az görüldüğü tespit edildi(p:0.041).
Tartışma ve Sonuç: Ailenin sosyokültürel ve ekonomik düzeyinin çocuğun deliryumu üzerine etkisi olmadığı saptandı. Geçirilmiş operasyon öyküsü olan çocuklarda deliryum gözlenme oranında artış görülmesi nedeniyle deliryumun önlenmesi açısından önleyici yaklaşımların yapılması uygun bulundu.
|