Elektif Cerrahi Hastalarında Mide Doluluk Oranının Ultrasonografi ile Değerlendirilmesi ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi: Prospektif Gözlemsel Çalışma
Sezgin İnan, Başar Erdivanlı
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Rize
Giriş:
Elektif cerrahi operasyonlar öncesinde aspirasyon riskini en aza indirmek amacıyla belirlenmiş açlık sürelerinin gastrik boşalmayı garantilemediği bilinmektedir (1, 2). Diyabetes mellitus, obezite, mide asiditesini azaltan ilaç kullanımı ve benzeri faktörlerin birbirleriyle ilişkileri net olarak ortaya konmamıştır. Bu durumun nedenlerinden biri de, her dolu midenin aspirasyonla sonuçlanmaması, ve komplikasyonların bildirimindeki eksikliklerdir (3). Mide doluluğunun değerlendirilmesinde literatürde bildirilmiş komplikasyonlardan ziyade ultrasonografi gibi objektif bir kriterin kullanılmasının, ilişkili faktörlerin belirlenmesini kolaylaştıracağını düşündük. Etki eden faktörleri belirlemek amacıyla, prospektif gözlemsel bir çalışma planladık. Elektif cerrahi planlanan hastaları mide doluluğu açısından ultrasonografi ile değerlendirmeyi ve önceden belirlenmiş olan kapsamlı bir listeye göre sorgulamayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Elektif cerrahi işlem uygulanması planlanan tüm erişkin hastalar çalışmaya alındı. Acil vakalar, 18 yaş altı çocuklar, gebeler, gastrektomi öyküsü olan hastalar çalışmadan çıkarıldı. Ameliyata hazırlık odasında toplam 46 maddeden oluşan bir liste sorgulandı. Supin pozisyonda gastrik antrum görüntülendi. Mide içeriğinin özelliği belirlendi ve miktarı ölçüldü. Sağ lateral dekübit pozisyonda antrum kesit alanının anterior ve kraniyokaudal çapları ölçüldü. Mide içeriği ≤ 1.5 mLkg-1 sıvı hacmi varlığında boş, katı içerik veya >1.5 mLkg-1 sıvı hacmi varlığında dolu olarak kabul edildi (4). Sigara kullanımı ve diyabetes mellitusa dair sorgulanan özellikler klavuzlara uygun olarak değerlendirilerek sigara maruziyeti ve diyabetik yük hesaplandı.
Bulgular: Toplam 313 hastanın verisi değerlendirildi. Demografik veriler Tablo 1’de, sorgulanan faktörlerin mide doluluğuyla ilişkisi Tablo 2’de verildi. Özetle, ağırlıklı olarak genel cerrahi, üroloji ve beyin cerrahisi operasyonuna alınan hastaların ortalama açlık süreleri benzer, dolu mide sıklığı %1.3, 1.5 ml/kg’ın altında sıvı hacmi sıklığı %11.5 olarak bulundu. Sorgulanan faktörlerden yalnızca erken doyma hissi ve kolelityazis tanısı dolu mide saptanmasıyla ilişkili bulundu.
Tartışma ve Sonuç: Ortalama açlık süreleri klavuzlarda önerilen sürelere göre daha uzun ve dolu mide oranı literatürde bildirilen değerlerden düşük saptandı (3). Erken doyma şikayetinin ve kolelityazisin dolu mide sıklığını artıran faktörler olduğu teyit edildi. Ancak diabetes mellitus tanılı hasta sıklığının düşük olması çalışmanın önemli bir kısıtlılığıdır.
|