Farklı yollardan uygulanan deksmedetomidinin spinal kord iskemi reperfüzyon hasarı oluşturulan ratlarda böbrek dokusu üzerine etkileri
Necmiye Şengel, Zeynep Köksal, Ali Doğan Dursun, Ömer Kurtipek, Şaban Cem Sezen, Mustafa Arslan, Mustafa Kavutçu
Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş Çene Cerrahisi (Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı) Anabilim Dalı, Ankara
Giriş:
Torakoabdominal aort anevrizma cerrahisi gibi cerrahi prosedürler sırasında meydana gelebilen spinal kord reperfüzyon hasarı bu prosedürlerin en ciddi komplikasyonlarından biridir. Abdominal aortayı içeren cerrahi girişimler sırasında karşılaşılabilen İ/R hasarı alt ektremitelerin yanı sıra kalp, karaciğer, böbrek, ve akciğerler gibi uzak organları da etkileyen karmaşık bir süreçtir. Bu çalışma ile spinal kord iskemi reperfüzyon hasarı oluşturulan ratlarda böbrek dokusu üzerinde farklı yollardan uygulanan deksmedetomidinin koruyucu etkisinin araştırılması ile az sayıda olan literatür çalışmalarına katkı sağlamayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem:
Etik kurul onayı alındıktan sonra, 30 adet rat, rastgele 5 gruba ayrıldı. Kontrol (grupK), İR(grupİR), İR-intraperitonal deksmedetomidin (grupİRİPD), İR-intratekal deksmetetomidin (grupİRİTD), İR-intravenöz deksmedetomidin (grupİRİVD) olarak belirlendi. Deksmedetomidin; intraperitoneal 100 mcg/kg, intratekal 3 mcg/kg, intravenöz 9 mcg/kg dozlarında uygulandıktan 30 dakika sonra İR gruplarında abdominal aorta, atravmatik mikrovasküler klemp konuldu. Otuz dakika sonra klemp kaldırıldı ve 120 dakika süreyle reperfüzyon sağlandı. Reperfüzyon dönemi bitiminde alınan böbrek doku örneklerinde histopatolojik serumda ise biyokimyasal parametreler değerlendirildi.
Bulgular:
Histopatolojik olarak incelendiğinde; tübüler dilatasyon İR grubunda K grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.003). İRİVD, İRİTD ve İRİPD gruplarında tübüler dilatasyon İR grubuna göre anlamlı olarak azaldı (p=0.012,tümü). Vasküler vakuolizasyon ve hipertrofi İR grubunda K grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.001). İRİVD, İRİTD ve İRİPD gruplarında vasküler vakuolizasyon ve hipertrofi İR grubuna göre anlamlı olarak azaldı (p=0.006,tümü). Tübüler hücre dejenerasyonu ve nekroz İR grubunda K grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.008). İRİVD, İRİTD ve İRİPD gruplarında tübüler hücre dejenerasyonu ve nekroz İR grubuna göre anlamlı olarak azaldı (p=0.008,p=0.08,p=0.030,sırasıyla). Lenfosit infiltrasyonu İR grubunda K grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.001). İRİVD ve İRİTD gruplarında lenfosit infiltrasyonu İR grubuna göre anlamlı olarak azaldı (p=0.006,p=0.06,sırasıyla),(Tablo1,Resim1-5).
Tartışma ve Sonuç:
Ratlarda iskemiden 30 dk önce farklı yollardan uygulanan deksmedetomidinin böbrek histopatolojisinde İR’a bağlı meydana gelen hasarlanmayı düzelttiğini tespit ettik. Ratlarda İR öncesi intravenöz ve intratekal uygulanan deksmedetomidinin renoprotektif etkilerinin daha fazla olduğunu düşünmekteyiz.
|