Ağır yanık hastalarında indirekt kalorimetre ile belirlenen enerji tüketiminin akut dönemdeki değişimleri
Tuba Kuvvet Yoldaş, Alev Atalay, Kubilay Demirağ, Mehmet Uyar, İlkin Çankayalı
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Giriş:
İleri derece yanıklar; dünya çapında önemli sağlık problemlerindendir. Ağır yanık yaralanmalarında, ciddi ve uzamış hipermetabolik yanıt gelişir ve hastaların enerji gereksinimlerinin tam olarak karşılanabilmesi için enerji gereksinimlerinin takibi önemlidir. Bu çalışmadaki amacımız; ağır yanık hastalarında indirekt kalorimetrik yöntem ile akut dönemdeki enerji değişimlerinin değerlendirilmesi ve enerji değişimlerinde etkili faktörlerin belirlenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onayı sonrası prospektif gözlemsel olarak yapılması planlanan çalışmamız pandemi süreci nedeni ile tamamlanamadı ve hasta sayımız 15 ile sınırlı kaldı. Fi02>% 60, Tüp torakostomi ve kapalı su altı drenajı (KSAD) olan ve hava kaçağı olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Hastaların demografik verileri, yanık yüzdeleri, yanık türü, yoğun bakım kalış süresi, mortalite, APACHE II, Nutric skor değerleri kaydedildi. Hastaların ilk geliş ve sonraki 4 hafta, haftada bir kez indirekt kalorimetre ile ölçüm yapıldı ve istirahattaki metabolik hız (RMR), oksijen tüketimi (VO₂), karbondioksit üretimi (VCO₂), vücut sıcaklığı, sepsis varlığı, SOFA değerleri kaydedildi.
Bulgular: Çalışmada hastaların 13’ü (%86,67) erkek hasta idi. Hastaların yaş ortalaması 45,27±18,16 yıl, BMI ortalaması 25,99±4,22 kg/cm2 idi. Hastaların 5’inde(%33,33) kronik hastalık(en çok koroner arter hastalığı, KOAH ve hipertansiyon) vardı. Hastaların yanık yüzde ortalaması %45 idi, 7’sinin (%46,67) yanık yüzdesi ≤%40 iken, 8’i (%53,33) >%40 yanık yüzdesine sahipti. Hastaların 14’ünde (%93,33) alev yanığı mevcuttu. Ayrıca hastaların 3’ü (%20,00) vefat etti, 12’si (%80,00) taburcu oldu. Ortalama APACHE II skoru 11,53±6,83 idi. Ölçülen RMR, VO₂, VCO₂, ateş ortalama değerlerinin gelişten sonraki ilk haftada en yüksek değerlerde olduğu ve diğer haftalarda düşüş gerçekleştiği gözlendi. SOFA skor ortalamaları ise gelişte en yüksek ortalamaya sahipken ilerleyen haftalarda düşüş gözlendi (Tablo 1). Mortalite ile APACHE II skoru, geliş RMR, VO₂, VCO₂ değerleri arasında anlamlı ilişkili olduğu gözlendi (p˂0,005).
Tartışma ve Sonuç: Ağır yanık hastalarının akut dönemde hipermetabolik süreçte olduğu özellikle ilk haftada enerji gereksinimlerinin yüksek olduğu gözlendi.Uzamış hipermetabolik süreç nedeniyle düzenli indirekt kalorimetre takibinin ağır yanık hastalarında enerji gereksinimlerinin tam olarak karşılanabilmesi açısından yarar sağlayacağı kanaatine varıldı.
|