ERCP SONRASI ANİ ÖLÜM: ANESTEZİ Mİ, ERCP KOMPLİKASYONU MU?
SEDA YILMAZ, AYDIN GÜNEŞ
KÜTAHYA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
Giriş:
Endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP) ülkemizde de sıklıkla uygulanan, pankreatobiliyer hastalıkların hem tanı hem tedavisinde kullanılan invaziv bir işlemdir.
İşleme bağlı pekçok komplikasyon görülebilir. Kardiyopulmoner ve nörolojik komplikasyonlar çok nadir görülse de hava embolisi genellikle ölümcüldür. (1)
Bu olgu sunumunda sedoanaljeziyle yapılan ERCP işlemi sonrasında ani solunum arresti gelişen hastanın ölümüne neden olabilecek sebeplerin anlaşılması amaçlanmıştır.
Olgu: Bilinen koroner arter hastalığı öyküsü olan 81 yaş kadın hasta safra kesesinde taş ve koledokta dilatasyon olması nedeniyle ERCP biriminde sedaanaljeziyle işleme alındı. Yaklaşık 20 dakika süren işlemde toplam 2 mg Midazolam, 100 mcg, fentanil ve 50 mg propofol verildi. Derlenme esnasında ani desatürasyon, bilinç kaybı ve solunum arresti gelişti. Elektif entübe edildi. Baş boyun bölgesi siyanoze görünümdeydi. Elektif entübasyon sonrasında kardiyak arrest gelişen hastaya yaklaşık 1 saat CPR uygulanan hasta CPRa yanıt verdi. Yoğun Bakım Ünitesine nakil edildi. Yeterli tidal volüm sağlanmasına karşın desatürasyonu devam etti. YBÜ de tekrar arrest olan hastaya CPRa yanıt vermeyen hasta exitus kabul edildi.
Tartışma ve Sonuç: Tanısal ERCP sonrasında toplam mortalite yaklaşık %0,2, tedavi amaçlı ERCP sonrası mortalite %0,4-%0,5dir. (2).
Hava embolisi nadir olarak bildiren komplikasyonlardandır. Tipik olarak ölümcül kardiyopulmoner kollapsa veya nadir yaşayan hastalarda uzun süreli ciddi nörolojik defisite neden olmaktadır. (3) Hastaların çoğu prosedür sırasında sedatize edildiğinden klinik belirtilere dayanarak tanı koymak zordur, hava embolisi tanısında klinik şüphe önemlidir çoğu vaka, hastaların sıklıkla yaşadığı klinik bozulmanın ciddiyeti ve hızı nedeniyle akut olarak teşhis edilmez. Tanı genellikle ölüm sonrası konulabilir.
Bu vakada bilinç kaybı, ani desatürasyon ve siyanoz mevcut olması, hızla kardiyak arreste ilerlemesi, entübasyona rağmen hipokseminin devam etmesi, ilk olarak akla hava embolisini getirmektedir.
Her türlü ameliyathane dışı anestezi uygulaması anesteziyologlar için zorlayıcı deneyimdir. ERCP ve diğer girişimsel işlemler pek çok komplikasyonun eşlik edebildiği işlemlerdir. Bu nedenle bizlerin her türlü komplikasyonu erken tanıyabilecek bilgi ve deneyime, gerekli müdaheleleri uygulayabilecek ekipman ve alana sahip olmamızın hayati önem taşıdığı kanaatindeyiz.
|