PERİFERİK ARTER HASTALIĞINDA RADİYAL ARTER KANÜLASYONU SONRASI AMPUTASYONA YOL AÇAN EL İSKEMİSİ: OLGU SUNUMU
S.DURU
1, F.ÖZKAYA
1, M.ADEMOĞLU
1
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 1
PERİFERİK ARTER HASTALIĞINDA RADİYAL ARTER KANÜLASYONU SONRASI AMPUTASYONA YOL AÇAN EL İSKEMİSİ: OLGU SUNUMU
Duru S, Özkaya F, Ademoğlu M
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, İzmir
GİRİŞ: Ekstremite amputasyonuna kadar gidebilen arteriyal iskemiye neden olan periferik arter hastalığının risk faktörleri diyabet, hiperlipidemi, sigara içimi, hipertansiyondur(1). Radiyal arter kanülasyonu da erken tanınmaz ve tedavi edilmezse arteriyal tromboz, kompartman sendromu ve parmak ya da el nekrozuna kadar giden komplikasyonlarla sonuçlanabilir(2).
AMAÇ: Periferik arter hastalığı, diyabet, konjestif kalp yetmezliği gibi birçok yandaş hastalığı olan bir olguya ait- radiyal arter kanülasyonu sonrası gelişen- el nekrozunu sunmaktır.
OLGU SUNUMU: Acil koşullarda sağ diz altı amputasyonu planlanan, 55 yaşında ASA IV kadın hastanın özgeçmişinde koroner arter hastalığı, miyokard infarktüsü, hipertansiyon, konjestif kalp yetmezliği, diyabet ve preoperatif diyaliz gerektiren böbrek yetmezliği öyküsü mevcuttu. Fizik bakısında bilateral akciğer bazallerinde raller saptanan olgunun PZ=15.67 sn aPTZ=43.91 sn INR=1.31, EKG’inde 10 AV blok, akciğer grafisinde kardiyotorasik oran artışı, apekslerde hiperaerasyon olduğu belirlendi.
Ortopneik olan ve muayenesinde staz ralleri saptanan, Na+=133 mmol/l K+=4.5 mmol/l BUN=90 mg/dl Cr=2.28 mg/dl olan ve acil diyalize alınan olgunun operasyonu 1 gün ertelendi. Dahiliye konsültasyonu sonrası SIRS tanısı konulan olguya, operasyonda sağ radiyal arterden 20G branül ile Allen testi sonrası arteriyel kanülasyon uygulandı. İntraoperatif sorunsuz seyreden ve operasyonu ~2.5 saat süren olguya sağ diz altı amputasyon uygulandı. Operasyon sonrası yoğun bakıma çıkarılan hastanın 10 saat sonrasında sağ elde soğukluk ve renk değişikliği gözlenmesi üzerine arteriyal kanülü çekildi.
İzleminin 2. gününde elde uyuşma ve ağrı tanımlayan olguda yapılan Doppler USG’de oklüzyon olmadığı saptandı, GKDC konsültasyonu sonrası 500 IU/saat heparin infüzyonuna başlandı. Giderek genel durumu bozulan, akut atriyal fibrilasyon gelişen, tekrar hemodiyaliz programına alınan hastaya sepsis tanısı kondu. Tekrarlayan USG’leri de normal olan olguda postoperatif 24. günde yapılan USG’de ulnar arterin tıkalı, radiyal arterin açık olduğu belirtildi. Postoperatif 30 gün sonra el bileğinden amputasyon gerçekleştirildi, 6 gün sonra hasta eksitus oldu.
SONUÇ: Bu olguda sağ elde gelişen iskemi nedeninin multifaktoriyel olduğu; böylesine risk faktörleri içeren vakalarda arteriyal kanülasyon gibi girişimlerin endikasyonunun daha dikkatli konması, kanülasyonun daha kısa tutulması ve sık aralarla dolaşım takibinin yapılması gerektiği kanısındayız.
Kaynaklar: 1. Jang JJ, Halperin JL. Peripheral Arterial Disease. In: Rosendorff C, editor. Essential Cardiology: Principles and Practice, 2nd ed. New Jersey: Humana Press; p. 807-28.
2. Wallach SG. Cannulation injury of the radial artery: diagnosis and treatment algorithm. Am J Crit Care 2004;13: 315-19.
|