Kronik Mekanik Bel Ağrılı Hastalarda Kişilik Özelliklerinin Girişimsel Tedavi Yanıtına Etkisi
Canan COŞKUN, İdil TEKİN, Artuner DEVECİ, Beyhan CENGİZ ÖZYURT
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi
Giriş:
Çalışmanın amacı kronik mekanik bel ağrılı hastaların kişilik özelliklerini tespit ederek girişimsel tedavi yanıtına etkisi olup olmadığını araştırmaktır. Böylece günümüzde önem kazanan kişiye özel tedavi planı geliştirme sürecine katkıda bulunulması hedeflenmiştir. Kişiye özel tedavilerle hasta memnuniyeti artmış, maliyet-etkinlik oranı düşmüş, tedaviden hızlı sonuç alınmış, hekim ve hasta gereksiz risk almamış ve komplikasyonlardan kaçınılmış olacaktır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, hastanemiz yerel etik kurulundan onay alındıktan sonra gönüllü onam belgeleri alınan, 18 -65 yaş arası, kronik mekanik bel ağrısı nedeniyle girişimsel tedavi planı yapılan 67 hasta dahil edildi.
Hastaların kişilik özellikleri Eysenck Kişilik Anketi Gözden Geçirilmiş Kısa Formu (EKA-GGK) kullanılarak belirlendi. Hastaların tedaviye yanıtlarını değerlendirmek için ağrı skorları ve yaşam kalitesi anketi kullanıldı. Ağrı skorları Görsel Analog Skala (VAS) ile yaşam kalitesi ise Kısa Form Sağlık Anketi (SF-36) ile değerlendirilerek ilk geliş, girişim sonrası 1. ay ve 3. ay kaydedildi.
Bulgular: Hastaların girişim öncesi ve girişimden sonra 3. aydaki VAS değerleri (VAS 1-VAS 3) arasında anlamlı azalma saptandı (p<0,05). Hastaların VAS skorlarındaki azalma yaşam kalitesinde artışla ilişkili idi (p<0,05).
Yaşam kalitesi fiziksel sağlık özeti skoru ilk geliş (r = -0,2; p< 0,05), 1. ay (r = -0,4; p< 0,05) ve 3. ay (r = -0,4; p< 0,05) randevusunda nörotisizm kişiliğiyle zayıf şiddette negatif korele idi (n=67). Yaşam kalitesi mental sağlık özeti skoru 1. ay ( r = - 0,4; p<0,05) ve 3. ay (r = -0,4; p<0,05) randevusunda nörotisizm kişiliği ile orta şiddette negatif korele idi (n=67).
Nevrotik kişilik özelliği arttıkça fiziksel ve mental sağlık azalmaktadır.
Tartışma ve Sonuç: Nevrotik kişilik özelliği arttıkça girişimsel tedavi sonrası ağrı sağaltımının azaldığı izlendi. Nevrotik kişilik arttıkça fiziksel ve mental yaşam kalitesinin azaldığı gözlendi. Dışadönüklük, psikotisizm ile yaşam kalitesi arasında ilişki saptanmadı.
Kronik bel ağrısı tedavisine ihtiyaç duyan bireylerin kişilik özelliklerinin belirlenerek tedavi planının kişiselleştirilmesi, maliyet etkinlik oranı ve hasta – hekim memnuniyetini artıracak; ağrı tedavisinde hızlı ve başarılı sonuçlar alınmasını sağlayacaktır düşüncesindeyiz.
|