Sepsiste Yoğun Bakım Yatağı Bekleme Süresinin Hasta Sonuçlarına Etkisi
Mehmet Süleyman Sabaz, Sinan Aşar
Bakırköy Doktor Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Giriş:
Şiddetli enfeksiyona karşı düzensiz bir konak yanıtı olarak tanımlanan sepsisin erken tanınması ve antibiyotik, sıvı ve vazopresörlerle hızlı tedavi edilmesi organ hasarı ve mortaliteyi önlemek için elzemdir (1-3). Sepsis tedavisinde her 1 saatlik gecikme sağkalımı %7,6 azaltır (4). Bu bilgiler doğrultusunda, bu araştırma sepsis hastalarının yoğun bakım yatak bekleme süresinin hasta sonuçları ile ilişkisini değerlendirmek amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Retrospektif tasarıma sahip bu araştırmada, bir eğitim ve araştırma hastanesinin 3. Düzey yoğun bakım ünitesinde (YBÜ), 2016-2020 yılları arasında sepsis tanısı ile takip edilen 153 hastanın verileri analiz edildi.
Bulgular: Hastalar YBÜ’ye hemen kabul edilen 41 (%26.8) ve yatak bekleyen 112 (%73.2) hastalar şeklinde iki gruba ayrıldı. Grupların yaşı ve cinsiyet dağılımları ve komorbid hastalık sıklığı benzer bulundu. Her iki grupta da sepsis kaynak bölgeleri benzerdi ve en sık sepsis kaynağı akciğerdi. Sequential Organ Failure Assessment (SOFA) skoru yatak bekleyen grupta daha yüksek bulundu (p<0.005). Diğer YBÜ skorları benzer bulundu. Kabul sırasında bakılan kan gazı ve biyokimyasal parametreleri arasında anlamlı fark yoktu. Yatak bekleyen hastaların vazoaktif ajan kullanım sıklığı (70; %62.5), hemen kabul edilen hastalardan (17; %41.5) yüksek bulundu (p<0.05). Yatak bekleyen hastalarda Akut böbrek hasarı ve septik şok görülme sıklığının daha fazla olduğu belirlendi (p<0.05). Mortalite oranı hemen kabul edilen hastalarda (9; %22.0), yatak bekleyen hastalara göre (63; %56.3) daha düşük bulundu (p<0.001). Yatak bekleme süresi ile mortalite arasında ilişkiyi incelemek ve bir cut-off belirlemek amacıyla yapılan ROC analizi sonucunda yatak bekleme süresi için cut-off değeri %77.8 sensitivite ve %70.4 spesivite ile 121,5 dakika bulundu (AUC: 0.747).
Tartışma ve Sonuç: Araştırma sonucunda yoğun bakım ünitesine geç kabul ile daha yüksek mortalite oranı arasında ilişki olduğunu belirlenmiştir. SOFA artışı sepsiste altın saatlerin yatak bekleyen hastalarda efektif kullanılamadığını göstermektedir (5). Kritik hastalarda organ işlev bozukluğunun başlaması ile uygun müdahalelerin yapılması arasındaki sürenin uzamasının sağ kalım üzerine doğrudan etkisi olduğu düşünülmektedir (6).
|