Ratlarda Renal İskemi-Reperfüzyon Hasarında Sitratın Önkoşullayıcı Etkisinin Histopatolojik Yöntemler Ve Oksidatif Stres Parametreleri İle Değerlendirilmesi
ABDULLAH KAYGISIZ, FERDA YILMAZ İNAL, AYŞE IŞIK KULLAKÇI, HATİCE ŞENELDİR, ŞAHBETTİN SELEK, HASAN KOÇOĞLU
İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ GÖZTEPE PROF. DR. SÜLEYMAN YALÇIN ŞEHİR HASTANESİ
Giriş:
Klinikte böbrek hasarı gelişmiş veya gelişmekte olan hastalarda uygulanan Renal Replasman Tedavisinde (RRT) antikoagülan olarak kullanılan sitratın, deneysel böbrek İR-hasarında böbrekler üzerinde koruyucu olduğu gösteren çalışmalar mevcuttur (1,2). Biz sitratın sıçanlarda böbrek iskemi-reperfüzyon(İR) hasarı üzerindeki önkoşullayıcı etkisini biyokimyasal (total oksidan(TOS), total antioksidan(TAS) seviyeleri, tiyol/disülfit dengesi, oksidatif stres indeksi(OSİ), paraoksonaz-1 enzimi (PON-1), iskemi modifiye albümin(İMA)) ve histopatolojik olarak değerlendirmeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Ağırlıkları 285-370g arasında, 24 adet erişkin Wistar-Albino erkek sıçan kullanıldı.Genel anestezi altında trakeostomi açılarak invazif mekanik ventilasyon uygulandı.Femoral artere kateter yerleştirilerek arteryel basınç değerleri ve kalp atım hızı ölçüldü. Sıçanlar kapalı zarf usulüyle 4 gruba ayrıldı. Sham grubunda (Grup-S) sadece laparotomi uygulandı. İskemi-reperfüzyon grubunda (Grup-İR) böbreklere 40dk.iskemi sonrası 60dk. reperfüzyon uygulandı. Sitrat grubunda (Grup-C) kuyruk venlerinden 90dk.sodyum sitrat ve kalsiyum glukonat infüzyonu uygulandı. İskemi-reperfüzyon+sitrat grubunda (Grup-İR+C) 60dk.sodyum sitrat, kalsiyum glukonat infüzyonunun ardından böbreklere 40 dk. iskemi, 60dk. reperfüzyon uygulandı. Deney sonunda böbrekler çıkartılarak histopatolojik değişiklikler değerlendirilerek skorlandı. Serumdan üre, kreatin,TOS,TAS,OSİ,total-tiyol(T-tiyol) ile native-tiyol(N-tiyol)seviyeleri, tiyol-disülfit oranı, paraoksonaz-1(PON-1)seviyesi, iskemi modifiye albümin(İMA) seviyesi ölçüldü.
Bulgular: Grup-İR’nin çalışma süresince klor, kalsiyum değer farklılıkları anlamlı ancak fizyolojik aralıkta olduğu değerlendirildi.Grup-C’nin çalışma süresince kalsiyum,bikarbonat düzeyi fizyolojik sınırlarda azaldı.Grup İR+C’nin çalışmada klor,laktat,glukoz,baz açığı değerleri artarken kalsiyum,bikarbonat değerleri azaldı. İskemi-reperfüzyon uygulanan gruplarda üre, kreatin ve histopatolojik skor seviyeleri yükseldi. Grup-C ve Grup-İR+C’nin histopatolojik skorunun azaldığı görüldü .Grup-İR’de TOS düzeyleri artarken Grup-C ile Grup-İR+C’de TAS düzeylerinin arttığı görüldü. OSİ değerleri arasında anlamlı fark görülmedi.T-tiyol, N-tiyol, tiyol/disülfit düzeyleri Grup-İR’de düşükken Grup-C ile Grup-İR+C’de yüksek olduğu görüldü. İR uygulanan gruplarda PON-1 düzeylerinin Grup-C’ye göre azaldığı ve İMA düzeylerinin Grup-İR’de diğerlerine göre yükseldiği tespit edildi.
Tartışma ve Sonuç: Sitratın böbrek iskemi-reperfüzyon hasarını azalttığını histopatolojik olarak gözlemledik.Oksidatif stresle ilişkili parametrelerden TOS’u(3) azaltıp antioksidan durumu gösteren TAS’ı(4) yükselttiğini ve tiyol/disülfit(5) oranını tiyoller yönünde artırdığını tespit ettik. Böbrek İR-hasarında antioksidan etkili PON-1(6) seviyesinin azaldığını,iskemik hasarla artabilen İMA(7) düzeyinin sitrat uygulandığında düştüğünü gözlemledik.Sonuçta sitratın böbrek İR-hasarının olumsuz etkilerini azaltmada faydalı olabileceği kanısındayız.
|