Hastanede Yatan COVID-19 Pnömonisi Olgularında Klinik Kötüleşme ve Mortalite Tahmini İçin Erken Uyarı Skorlarının Tanısal Değeri
Umut Sabri Kasapoğlu, Leman Acun Delen, Abdullah Gök
Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği
Giriş:
COVID-19’da mortalitenin düşürebilmesi için klinik tablodaki kötüleşmenin erken ve hızlı bir şekilde tespit edilmesi hasta yönetiminin en önemli basamağıdır. Erken uyarı skorlama sistemleri (EWS) riskli hastaların sistematik bir yaklaşım ile değerlendirilmesini ve klinik tablosu kötüleşen hastaları erken saptamayı sağlayan skorlama sistemleridir. DSÖ COVID-19 pandemisinde klinik tablosu kötüleşebilecek hastaların erken saptanması ve hastalara daha erken müdahale edilmesi amacı ile için EWS kullanımını önermektedir. Çalışmamızın amacı COVID-19 pnömonisi tanısı ile hastanede yatmakta olan COVID-19 olgularında YBÜ'ye transferi ve mortaliteyi öngörmede EWS’in geçerliliğinin olup olmadığının araştırılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: COVID-19 pandemi kliniklerinde 24 saatten daha uzun süredir tedavi görmekte olan COVID-19 pnömonisi olguları dört ardışık haftanın dört farklı gününde birer hafta arayla aynı saatte nokta prevelans yöntemiyle değerlendirilmiştir. Olguların belirlenen günlerdeki NEWS, NEWS2, MEWS ve qSOFA skorları, demografik ve laboratuar verileri kayıt edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya toplam 472 olgu dahil edilmiş olup 266'sı (%56.5) erkek olup ortalama yaş 68.11±13.89 yıldı. Olguların 95’inde (20.1%) hastane yatışı süresince YBÜ ihtiyacı geliştiği saptanmış olup hastane mortalitesi 11.9% olarak bulunmuştur. Olgular YBÜ ihtiyacı gelişenler (n=95, 20.1%) ve gelişmeyenler (n=376, 79.9%) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. YBÜ ihtiyacı gelişen olguların gelişmeyenlere kıyasla daha yüksek NEWS, NEWS2, MEWS ve qSOFA skoru değerlerine sahip oldukları saptanmıştır (p<0.001). Hastaların klinik kötüleşmesini tahmin etmek için yapılan ROC analizinde; NEWS (AUC=0.840, p<0.001) ve NEWS2'nin (AUC=0.837, p<0.001), MEWS (AUC=0.790, p<0.001) ve qSOFA (AUC=0.770, p<0.001) skorundan üstün olduğu gösterilmiştir (Şekil 1). Ayrıca, 30 günlük mortaliteyi tahmin etmede ise NEWS'nin (AUC=0.709, p<0.001) NEWS2 (AUC=0.690, p<0.001), MEWS (AUC=0.681, p<0.001) ve qSOFA (AUC=0.620, p=0.003) skorundan üstün olduğu gösterilmiştir.
Tartışma ve Sonuç: Hastanede yatan COVID-19 pnömoni olgularında, qSOFA ve MEWS ile karşılaştırıldığında YBÜ'ye transferi öngörmede yüksek NEWS (≥7) ve NEWS2 (≥7) daha doğru skorlama sistemleridir. Ayrıca, yüksek NEWS (≥7) aynı zamanda artmış mortalite ile ilişkilidir. Bu nedenle NEWS ve NEWS2, pandemi servislerinde takip edilmekte olan COVID-19 pnömonisi olgularının klinik kötüleşmesinin erken tanınması için rutin olarak kullanılabilir.
|