Akut Tip A Aort Diseksiyonunda Aksiller ve Femoral Arter Kanülasyonunun İskemik Nörolojik Hasar Üzerine Etkilerinin Karşılaştırılması
Semih Murat YÜCEL, Burhan DOST, Özgür KÖMÜRCÜ, Emine ÖZDEMİR, Caner GENÇ, Mustafa Kemal DEMİRAĞ, Deniz KARAKAYA
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Giriş: Akut aortik sendromların en yüksek mortaliteye sahip olanı Akut tip A aort diseksiyonu (ATAAD)’dur (1). Açık kalp ameliyatlarında periferik arteriyel kanülasyon için femoral veya aksiller arter tercih edilmektedir. Ancak tüm teknik gelişmelere rağmen ATAAD’nun acil cerrahi tedavisinde sistemik ve serebral dolaşım açısından güvenilirliği kanıtlanmış bir arteriyel kanülasyon yöntemi henüz mevcut değildir (2). Çalışmamızda ATAAD nedeniyle acil cerrahi tedavi yapılan hastalarda femoral arter ve aksiller arter kanülasyon yöntemlerinin postoperatif iskemik nörolojik hasar (İNH) ve mortalite üzerine etkilerini karşılaştırdık.
Gereç ve Yöntem: Yerel etik kurul onayı (2021/428) alındıktan sonra kliniğimizde 2016-2021 yılları arasında ATAAD nedeniyle acil cerrahi tedavi uygulanan 60 hasta retrospektif incelendi. Hastalar, aksiller kanülasyon (Grup A) ve femoral kanülasyon (Grup F) uygulananlar olarak iki gruba ayrıldı. Demografik veriler, postoperatif İNH gelişimi, ve mortalite oranları analiz edildi. Kantitatif değişkenler Mann-Whitney U ve Student T testi, kategorik veriler Ki kare (χ2) testi, mortalite ve İNH gelişimi ile ilişkili değişkenler ise binary lojistik regresyon analizi ile değerlendirildi.
Bulgular: Aksiller kanülasyonun 49 hastada (% 81.6), femoral kanülasyonun ise 11 hastada (% 18.4) uygulandığı görüldü. Grup F’de diabetes mellitus (DM) (% 63.6 vs. % 30.6; p=0.04), Grup A’da ise aort yetmezliği (% 100 vs. % 81.8; p = 0.02) daha fazla idi. Lojistik regresyon analizine göre kanülasyon tipinin [Grup F’de % 27.3, Grup A’da % 10.2], İNH gelişimi ile ilişkili olduğu (p=0.029), ancak mortaliteyi etkilemediği (p=0.396); koroner arter hastalığı (p=0.015), ejeksiyon fraksiyonu (p=0.034) ve Euroscore değerinin (p=0.047) ise mortalite ile ilişkili olduğu görüldü.
Tartışma ve Sonuç: ATAAD’nun cerrahi tedavisi sonrası en çok korkulan komplikasyonlardan birisi İNH’dır (3) ve postoperatif morbidite ve mortalite oranlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu komplikasyonun görülmesindeki en sık sebepler yetersiz serebral koruma, tromboembolik olaylar, global iskemi ve hipotermik dolaşım arresti uygulamasıdır (4). ATAAD hastalarında kanülasyon tipinin İNH gelişimini etkilediğini ancak mortalite oranlarını etkilemediğini saptadık.
|