Spinal Anestezi Altında Sezaryen Operasyonlarında Oksijen Uygulamasının Akciğer Ultrasonu ve Oksijen Rezerv İndeksi ile Değerlendirilmesi
Manolya Alkan Canıtez, Hilal Ayoğlu, Rahşan Dilek Okyay, Keziban Bollucuoğlu, Çağdaş Baytar, Gökhan Çeviker, Gamze Küçükosman, Bengü Gülhan Köksal, Özcan Pişkin
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi
Giriş: Sezaryen(C/S) operasyonlarında spinal anestezi(SA) akciğer fonksiyonlarında bozulmaya, atelektazi gelişimine, hipoksiye neden olabilmektedir.(1) Oksijen(O₂) tedavileri absorpsiyon atelektazisine yol açabilir.(2) Çalışmamızda SA altında C/S operasyonlarında gebelerdeki farklı O₂ uygulamalarının akciğerler üzerindeki etkisinin ultrason(USG) ve oksijen rezerv indeksi(ORİ) ile değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul ve hasta onamları alınan prospektif-randomize-kontrollü çalışmaya SA altında C/S operasyonu planlanan ASAII-III risk grubunda, 18-47yaş, gestasyonel hafta>34 olan 90hasta dahil edildi. Rutin monitörizasyona, ORİ, perfüzyon indeksi(PI), pleth variability indeksi(PVI), serebral-O₂-saturasyon(rSO₂) monitörizasyonları eklendi, veriler kaydedildi. SA hiperbarik-bupivakain+fentanil ile gerçekleştirildi. Hastalar otuzar kişilik 3 gruba ayrıldı; SA sonrası Grup-0’a oda havası, Grup-3’e nazal kanül(NK) ile 3L/dk.O₂, Grup-6’ya basit yüz maskesi(YM) ile 6L/dk.O₂ uygulandı. Modifiye akciğer USG skoru (LUS) kullanılarak akciğerler 12 bölgede 6-18MHz lineer USG probu ile tarandı.(3)(Resim-1,2) SA öncesi(T0), operasyon bitiminde(T1), postoperatif 20.dk(T2) ve 6.saatte(T3) LUS ve ∆LUS değerleri [T0.LUS’ndan ölçüm zamanlarındaki LUS’ların çıkarılması ile elde edilen veriler] kaydedildi. İstatistiksel değerlendirmede p<0.05 anlamlı kabul edildi.
Bulgular: SA sonrası ORİ değerleri Grup-3 ve Grup-6’da Grup-0’dan yüksekti (p<0.05). ORİ intraoperatif1.dk, postpartum10.,25.,40.dk’larda Grup-3'te Grup-6’ya göre yüksekti(p<0.05)(Tablo-I). T0.LUS’ları Grup-3 ve Grup-6’da Grup-0’dan yüksekti(p<0.05). Her grubun LUS’ları kendi içinde T0.LUS ile karşılaştırıldığında Grup-0’da fark gözlenmezken Grup-3 ve Grup-6’da düşüş gözlendi(p<0.05)(Grafik-I). ∆LUS açısından Grup-0 ile karşılaştırıldığında Grup-3 tüm zamanlarda yüksek, Grup-6 ise T1 ve T2’de yüksek bulundu(p<0.05)(Tablo-II). Diğer verilerde fark gözlenmedi.
Tartışma ve Sonuç: Homeostatik yanıt olarak atelektazik alanlar hipoksik pulmoner vazokonstrüksiyona (HPV) neden olmaktadır.(4) İnspiratuar oksijen fraksiyonu (FiO₂) artışı ile absorpsiyon atelektazilerinin artabileceği, HPV’nun bozulabileceği gösterilmiştir.(5) %30FiO₂’nin HPV’u koruduğu bildirilmiştir.(6) Çalışmamızda SA öncesi tüm gruplarda havalanma kayıpları gözlenmiştir. O₂ tedavisi uygulananların ORİ’leri artmış, LUS’ları bazale göre iyileşmiştir. NK-ile 3L/dk.O₂(FiO₂%32) uygulananlarda YM-ile 6L/dk.O₂(FiO₂%45) uygulananlara oranla ORİ’ler daha yüksek, LUS’lar daha düşük seyretmiştir, HPV'nun daha iyi korunduğu düşünülmüştür. Oda havası ile karşılaştırıldığında LUS’ndaki düzelme NK-ile 3L/dk.O₂ uygulananlarda postoperatif 6.saate kadar sürmektedir. LUS ve ORİ değerleri göz önüne alındığında SA altında gerçekleştirilecek C/S operasyonlarında NK-ile 3L/dk.O₂ tedavisinin tercih edilmesinin uygun olacağı düşüncesindeyiz.
|