Ameliyathanede Negatif Basınçlı Pulmoner Ödem
Esra Onhan Tekoğlu, Erbil Tüksal
Ankara Atatürk Sanatoryum Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Giriş: Obstrükte üst havayoluna karşı zorlu inspirasyon sonrası gelişen ve hayatı tehdit edebilen bir durum olarak tanımlanan negatif basınçlı pulmoner ödem(NBPÖ) anestezi pratiğinde nadir görülen ancak mortal seyredebilen postoperatif bir komplikasyondur.
Olgu: 20 yaşında ASA-I erkek hasta jinekomasti nedeniyle genel anestezi altında opere edildi. İntraoperatif dönem takibinde herhangi bir problem olmayan hasta 0,5 mg atropin, 1,5 mg neostigmin ile dekürarize edildikten sonra yeterli kas gücü görülerek ekstübe edildi. Ekstübasyondan sonra solunum sıkıntısı gelişen hasta %100 O2 ile balon-maske yardımıyla pozitif basınçlı ventile edildi. Fizik muayenesinde ajitasyon, laringospazmotik ses, bazallerde bilateral ral ve ağızdan pembe köpüklü balgam gelmesi üzerine alınan AKG'da pH:7.34 pO2:68 mmHg pCO2:48 mmHg HCO3:24 mmol/L SaO2:86 saptandı. Bu sırada hastaya 1mg/kg metilprednisolon ve propofol uygulanarak laringospazm çözüldü. Operasyon odasında yeterli derlenmesine rağmen desatürasyonu ve pembe köpüklü balgamı devam eden hasta YBÜne alındı. Diürezi forse edilen, bronkodilatör tedavisi başlanan, yakın AKG takibiyle hastaya CPAP uygulanması sonucunda postoperatif 20. saatte tam klinik düzelme sağlandı.
Tartışma ve Sonuç: NBPÖ’de esas mekanizma hava yolunun akut kapanması sonucu üst hava yoluna karşı yapılan zorlu inspirasyonla oluşan artmış negatif intratorasik basıncın artmış pulmoner kapiller hidrostatik basınca ve hidrostatik akciğer ödemine neden olmasıdır. Sağ kalbe venöz dönüşün artması sağ ventrikülde dilatasyona ve interventriküler septumun sola kaymasına neden olur. Sol ventrikülün diyastolik disfonksiyonu sonucu kardiak output azalır, mikrovasküler dolaşım bozulur, artmış pulmoner kapiller permeabiliteye bağlı olarak alveollerde sıvı birikimi ve pulmoner ödem görülür. NBPÖ tedavisinde ilk amaç hipokseminin düzeltilmesi olmalıdır. Hipoksemi ile tetiklenen sistemik vazokonstrüksiyon, katekolamin salınımında artışa ve sol ventrikül fonksiyonlarında bozulmaya yol açarak akciğer ödemini arttırır. Hipoksinin tedavisinde pozitif basınçlı ventilasyon önerilir. Olgunun şiddetine göre hasta invaziv mekanik ventilasyon ihtiyacı gösterebilir. Ancak sıklıkla basit oksijen tedavisine ek olarak non invaziv mekanik destek hızlı iyileşme sağlar. Bizim olgumuzda nazal oksijen tedavisine ek olarak aralıklı CPAP tedavisi eklenmiş ve hastada tam iyileşme sağlanmıştır.
|