Ratlarda Propofol Anestezisinden Derlenmeyi Hızlandırmada ve Endtidal CO2 üzerinde, İntravenöz Uygulanan Kafeinin Zaman ve Doz Bağımlı Etkisi
Şeyda ARI KOÇ, Süheyla ÜNVER
Ankara Dr Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji EAH
Giriş: Genel anesteziklerin kullanımında, özellikle derin sedasyonda, hipoventilasyon, apne, hava yolu kollapsı ve hiperkarbi gibi komplikasyonlar gözlemlenebilir.Buna karşın genel anesteziklerin neden olduğu koma benzeri durumu tersine çevirecek, kullanımda hiçbir ilaç yoktur.Sistemik kafein uygulamasının hafif anesteziyi tersine çevirmesi farmakolojik mekanizmalar üzerinden olasıdır. Bu tür ilaçların tanımlanması klinik açıdan faydalı olabilir.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onayı alındıktan sonra ağırlığı 250-300 gram 35 Wistar Albino sıçan, 7’şerli şekilde 5 gruba ayrıldı. Her rata açılan kuyruk damar yolundan 8mg/kg dan ıv propofol verildi.1. gruba sadece propofol, propofol sonrası 2. gruba 25 mg/kg, 3.gruba 50 mg/kg, propofolden 5 dk sonrası 4.gruba 25 mg/kg, 5. Gruba 50 mg/kg iv kafein uygulandı.Ratların sedasyonu 3, 6, 9 ve 12.dklarda tek uzva iğne batırılması ve doğrultma refleksi skorları ile değerlendirildi. Belirtilen zaman noktalarının her birinde 30 saniye boyunca karın hareketlerinin gözlemlenmesi yoluyla solunum hızı, kapnograf cihazının gözlemlenmesi yoluyla EndtidalCO2 belirlenirken, genel anesteziden tamamen çıkış ratların 4 ayak üstüne gelip harekete başlama zamanlarına göre kaydedildi.
Bulgular: Tüm gruplarda 9. ve 12. dk Pimprick testi ve doğrultma skorları 3.dk ya göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksekti. 5.gruptaki ratların 6. ve 9.dakika skorları 1. ve 2. gruplara göre anlamlı şekilde yüksekti.5.gruptaki ratların 6.dk ve 9.dk solunum hızları ilk üç gruba göre anlamlı olarak yüksekti.Tüm gruplarda 3.dakika CO2 değerleri, 12.dakika CO2 değerlerine göre anlamlı düzeyde yüksekti. Ayrıca 1.gruptaki ratların 3.dakika CO2 değerleri ve anesteziden çıkış süreleri 2.,3. Ve 4. grupta olanara göre daha yüksekti.
Tartışma ve Sonuç: Propofol anestezisinden kaynaklanan apne, kademeli desatürasyona, hipoksiye, nöronal dejenerasyona yol açabilir.Özellikle yaşlı hastalarda, uzamış anestezi etkisi sonrası psikomotor ve kognitif bozukluklar saatlerce devam edebildiği gibi önemli morbiditelere ve artan sağlık bakım maliyetlerine neden olabilir.Kafein, özellikle anesteziden yavaş çıkan hastalarda derlenmeyi hızlandırmada ,komplikasyonları azaltmada zararsız ve etkili bir yol sağlayabilir.
|