Pencere ve Gün Işığının; Ameliyathane Çalışanlarında Görülen Depresyon ve Tükenmişlik Sendromuna Etkisi
Dilek Metin Yamaç, Yadigar Yılmaz Camgöz, Berna Çalışkan, Ayşin Ersoy
Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Sultan
2. Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Giriş: Bu çalışma; ameliyathane ortamında pencere ve gün ışığı olmasının, çalışanlarda sık görülen tükenmişlik sendromu ve depresyon üzerine etkisinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Prospektif,randomize ve çok merkezli olarak tasarlanan çalışma etik kurul onayı sonrasında ameliyathanesinde penceresi olan ve olmayan iki farklı hastanede gerçekleştirildi. Çalışmaya tüm mesaisini ameliyathane ortamında geçiren anestezi hekimleri ve yardımcı sağlık personeli (anestezi tekniker ve teknisyenler, ameliyathane hemşireleri ve teknikerleri) dahil edildi. Çalışmada veri toplama aracı olarak literatür desteği ile hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan anket formunun ilk bölümünde sosyo-demografik veriler (yaş, cinsiyet, medeni durum, gelir, eğitim durumu v.s.)için sorular, ikinci bölümde tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla ‘‘Maslach Tükenmişlik Ölçeği’’ ve üçüncü bölümde ‘‘Beck Depresyon Ölçeği’’ yer almaktaydı. Katılımcılar ameliyathanede penceresi olan ve olmayan çalışanlar olmak üzere iki gruba ayrılarak istatistiksel olarak karşılaştırıldı.
Bulgular: Araştırmaya, ameliyathanesinde penceresi olan hastaneden 92 kişi, penceresi olmayan hastaneden 97 kişi katılmıştır. Yaş ortalaması sırasıyla 30,4 ± 6,6 ve 30,5 ± 7,9 (p>0,05) olarak bulundu. Katılanların 53’ü doktor ( % 28,05), 56’sı hemşire ( % 29,55) ve 80’i (% 42,35) tekniker ve teknisyenden oluşmaktaydı. Her iki grup arasında medeni durum, çocuk sayısı, eğitim durumu ve gelir düzeyi açısından istatiksel olarak anlamlı fark görülmedi.(Tablo 1) Katılımcıların % 95,85’i ‘‘çalışma ortamında pencere bulunsun mu? ’’ sorusuna evet cevabını vermiştir. Penceresi olan ameliyathanede çalışan grupta maslach tükenmişlik ölçeğindeki duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşma, gün ışığı alan ameliyathane çalışanlarına göre anlamlı olarak düşük bulunmuştur. ( p<0,05) (Şekil 1 )Penceresi olan hastanede Beck depresyon skoru, penceresiz olan hastaneden anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. ( p<0,05)(Şekil 2)
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda; hastanelerde ameliyathanelerin gün ışığı alacak şekilde dizayn edilmesinin, tükenmişlik sendromu ve depresyon oranını azalttığı görülmüştür. Bu durum ameliyathanede çalışan sağlık çalışanlarının iş performans ve verimliliğini arttıracağı gibi, tıbbi hata yapma olasılığını da azaltacaktır.
|