Gastrointestinal Endoskopi Ünitesinde Sedasyon Altında Uygulanan İşlemlerde Gelişen Komplikasyonlar için Risk Analizi: Tek Merkezli Prospektif Gözlemsel Çalışma
Selin Erel, Nuray Camgöz Eryılmaz, Mehmet Cindoruk, Gözde İnan
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Giriş: Gastroenterolojik işlemler için optimal sedasyon teknikleri belirsizliğini korumaktadır. Tüm sedasyon teknikleri, hipoventilasyon, solunum depresyonu, apne, hipotansiyon ve bradikardi gibi kardiyopulmoner komplikasyon riski ile ilişkilidir (1,2). Bu çalışmanın amacı hastanemiz gastrointestinal endoskopi ünitesinde uygulanan rutin sedasyon pratiğinin, işlem süresince hemodinamik değişkenler üzerine etkilerini incelemek ve gelişen komplikasyonlar için risk faktörlerini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Bu prospektif gözlemsel çalışmaya etik kurul kararı sonrası, tek merkezde gastrointestinal endoskopi ünitesinde sedasyon altında işlem yapılan 693 hasta dahil edilmiştir. Hastaların demografik özellikleri, kullanılan anestezik ilaçlar ve dozları, işlem süresince hemodinamik ve solunumsal parametreleri, işlem süreleri ve gelişen komplikasyonlar kaydedilmiştir. Komplikasyonlar için ikili lojistik regresyon modeli kurulmuş ve istatistik anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edilmiştir.
Bulgular: Toplam 472 (%69,6) hastada komplikasyon ortaya çıkmıştır. En sık gözlenen komplikasyon hipotansiyondur (%58). İleri yaş (p=0,023), ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjiopankreatografi) (p<0,001), yüksek ASA (Amerikan Anestezistler Derneği) skoru (p=0,001), sigara kullanımı (p=0,02) derin hipotansiyon ve inotrop ihtiyacı için risk faktörü olarak bulunmuştur. Kullanılan anestezik ajanlar incelendiğinde indüksiyonda midazolam kullanılmasının hipoksi (p=0,04, OR: 1,8 [CI: 1,01-3,554]) ve apne (p=0,01, OR: 3,106 [CI: 1,2-7,5]) riskini arttırdığı; ancak hipotansiyon (p=0,02, OR: 0,5 [CI: 0,35-0,92] riskini azalttığı; idamede fentanil kulanılmasının hipertansiyon (p=0,032, OR: 0,58 [%95 CI, 0,004-0,778]) riskini azalttığı, indüksiyon sırasında kullanılan ketaminin postoperatif bulantı kusma (p=0,03, OR: 64,8 [%95 CI, 1,2-3270,4]) riskini arttırdığı ancak bradikardi (p=0,011, OR: 0,831 [%95 CI, 0,7-0,9]) ve hipotansiyon (p=0,03, OR: 0,2 [%95 CI, 0,08-0,8]) riskini azalttığı gözlenmiştir.
Tartışma ve Sonuç: Gastrointestinal endoskopi ünitesindeki işlemler için uygulanan sedasyon sırasında hastadan ya da anestezi pratiğinden kaynaklanan, değiştirilebilir veya değiştirilemez risk faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörlerini tanımak komplikasyonları azaltmak ve güvenli anestezi uygulamasını sağlamak için önemlidir.
|