ARTROSKOPIK MENISEKTOMI SONRASI POSTOPERATIF AĞRI TEDAVISINDE İNTRAARTIKÜLER UYGULANAN KETAMIN VE KETAMIN-LEVOBUPIVAKAIN KOMBINASYONUNUN KARŞILAŞTIRILMASI
A.DEMİRHAN
1, ÜY.TEKELİOĞLU
1, H.SARMAN
2, C.IŞIK
2, K.ÖKTEM
3, T.YETİŞ
4, T.DURAN
4
ABANT İZZET BAYSAL ÜNIVERSITESI ANESTEZIYOLOJI VE REANIMASYON A.D.BOLU 1
ABANT İZZET BAYSAL ÜNIVERSITESI TIP FAKÜLTESI ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ A.D. BOLU 2
BOLU İZZET BAYSAL DEVLET HASTANESI ANESTEZIYOLOJI VE REANIMASYON KLINIĞI 3
BOLU İZZET BAYSAL DEVLET HASTANESI ORTOPEDI VE TRAVMATOLOJI KLINIĞI 4
Ortopedik diz cerrahisi günümüzde çok sık uygulanan cerrahi uygulamalardan birisidir. Bu operasyonların büyük bir bölümünü, artroskopik diz cerrahisi oluşturmaktadır. Cerrahi sonrası postoperatif ağrı tedavisinde, intraartiküler lokal anestezik veya analjezik ajan uygulamaları sıklıkla kullanılmaktadır.
Biz bu çalışmada, genel anestezi altında artroskopik menisektomi yapılan hastalarda, postoperatif analjezi amacıyla intraartiküler uyguladığımız, ketamin ve ketamin-levobupivakain kombinasyonunun postoperatif ağrı üzerine etkilerini karşılaştırmayı amaçladık.
Elektif artroskopik menisektomi planlanan, prospektif randomize klinik çalışmada, yaşları 18-65 arasında değişen toplam 60 hasta dahil edildi. Hastalar 3 gruba ayrıldı. Grup Ketamin: Toplam 20 hastaya 20 ml lik salin sıvıda 1mg/kg ketamin hidroklorid, Group Ketamin-Levobupivakain: 20 hastaya intraartiküler 0,5 mg/kg Ketamine hidroklorid + 50 mg levobupivakain (0.25%) 20 ml normal salin (0.9%) içinde, Grup Plasebo: 20 hastaya intraartiküler 20 ml normal salin (0.9%) uygulandı.. Visual Analog Scale (VAS) ve Ramsay Sedasyon skalası ile postoperatif süreçte hastalar değerlendirildi. Postoperatif analjezi, VAS skoru ≥ 50 olduğu zaman intravenöz tramadol 0.5 mg/kg ile sağlandı.
Gruplar arasındaki demografik veriler tablo 1’ de gösterildi. Gruplar arasında medyan VAS skorları yönünden Bonferroni düzeltmeli test istatistiklerine göre 6. saat ve 24. saat istatistiksel anlamlı farklılık görülmemiştir (p<0,00625). Bunun dışındaki izlem zamanları içerisinde ise gruplar arasında median Visual Analog Scale skorları yönünden Bonferroni düzeltmeli test istatistiklerine göre anlamlı fark görülmüştür. Grup Plasebo’da 1, 2 ve 4. saatlerdeki median VAS skoru istatistiksel olarak daha yüksek bulundu (p<0,001). Grup Ketamine-Levobupivakain’e göre Grup Plasebo ve Ketamin’in median VAS skorları istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde daha yüksek bulundu (p=0,005 ve p=0,044). (Tablo 2)
Bu çalışma göstermiştir ki, artroskopik menisektomi ameliyatlarında ketamin veya ketamin+levobupivakain kombinasyonunun intraartiküler uygulanması 24 saat boyunca postoperatif ağrı kontrolünde etkin ve güvenilir bir analjezi sağlamıştır. Buna ek olarak, levobupivakaine ketamin eklenmesi, tek başına ketamin uygulamasına göre postoperatif ağrı skorlarında daha iyi bir iyileşme sağlamıştır.
Artroskopik cerrahi sonrası ortaya çıkan ağrı birçok etkene bağlıdır. Tanısal yapılan artroskopik girişim ile ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu ve menüsküs tamiri, farklı düzeyde postoperatif ağrı oluşturmaktadır.
Bu çalışmada seçilen gruplar benzer patolojiye sahip hastalardan oluşmakta idi. Artroskopik diz cerrahisi sonrası ortaya çıkan ağrıların % 60’ını orta ve ciddi düzeydeki ağrılar oluşturmaktadır. Bu ağrıların azaltılması, hastaların postoperatif erken rehabilitasyonu ve gelişebilecek komplikasyonların önlenmesi açısından önem arz etmektedir. Bu amaçla IA lokal anestezikler ve analjezik ilaçlar ağrıyı azaltmak için sıklıkla kullanılmaktadır.
Ketamin intraartiküler olarak uygulandığında etkin bir analjezi sağlamakta ve ek analjezik ihtiyacını azaltmaktadır. Ayrıca Ketamin, multimodal analjezinin parçası olarak doz azaltılarak levobupivane eklendiğinde herhangi bir yan etki görülmeksizin ağrı skorlarında daha efektif düzelme sağlamıştır.
|