Subkutan Amfizem, Pnömomediastinyum, Pnömoperitonyum ve Pnömotoraks: Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi'nin Yaygın Olmayan Komplikasyonları
AYŞE VAHAPOĞLU
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Giriş: Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi (ERCP) , biliyer veya pankreatik duktal sistemlerin problemlerini teşhis ve tedavi etmek için kullanılan tekniktir.Çalışmamızda; günlük paratiğimizde ameliyathane dışında sedasyon altında gerçekleştirdiğimiz ERCP’nin nadir fakat ciddi komplikasyonları olan pnömotoraks, pnömomediastinyum, pnömoperitonyum ve cilt altı amfizemi gelişen, fizik muayene ve radyolojik bulgular ile tanı konup, Yoğun Bakım Ünitesi (YBÜ)’nde takip ettiğimiz vakayı sunmayı amaçladık.
Olgu: 58 yaşında, erkek hasta ,hiperbilirubinemi, mekanik ikter tanısı ile serviste takip edilirken endoskopik olarak rektum tm tanısı alması üzerine, ERCP planlandı. Sedasyon altında ERCP işlemi uygulandı,vital bulguları stabil seyreden hastada, sfinkteroktomi, bilier stent uygulaması esnasında ani solunum sıkıntısı gelişti. SpO2 değeri %85’e düşen, dispneik, taşipneik ve ajite olan hastanın fizik muayenesinde yüz, boyun ve göğüs bölgesinde palpasyonda cilt altı amfizemine bağlı çıtırtı sesi saptandı. Akciğer oskültasyonunda sağ tarafta solunum sesleri azalmış ve batında distansiyon mevcuttu.Hasta YBÜ’nde takibe alındı. Göğüs röntgeninde yaygın cilt altı amfizemi , sağ tarafta pnömotoraks ve pnömomediastinyum görüldü, bulgular torasik bilgisayarlı tomografi(Şekil1,2,3) ile doğrulandı . Solunum sıkıntısının artması ve oksijen saturasyonunun daha da düşmesi üzerine orotrakeal entübe edilerek mekanik ventilasyona başlandı. Sağ tarafta toraks tüpü ve nazogastrik sonda takıldı ve geniş spektrumlu antibiyotik başlandı.
Tartışma ve Sonuç: Endoskopik sfinkterotomi sonrası duodenum perforasyonu genellikle retroperitonealdir(1) ve %0,6-1.1 oranında görülür. 6040 ERCP'nin retrospektif analizini yapan Howard ve ark. (2) sfinkterotomi yapılan 2874 hastanın (%48) 40'ında (%0,6) perforasyon geliştiğini gösterdi Çoğu olguda duodenum perforasyonu sonucunda retroperitoneal olarak mediastene sızan hava pnömotoraks ve cilt altı amfizemine neden olur. Papillotomi sırasında verilen basınçlı havanın rüptüre duodenumdan retroperitoneal boşluğa ve diyafragmanın kaval, aortik ve özafagial hiatuslarındaki zayıf noktalarından mediastene sızması ile pnömotoraks geliştiği,solunum sıkıntısı ve hipoksi ile sonuçlandığı öne sürülmüştür(3). Batında ağrı ve distansiyon da bildirilmiştir. Subkutan amfizem, pnömomediastinyum, pnömoperitonyum ve pnömotoraks ERCP'nin nadir görülen(4) ve hayatı tehdit eden komplikasyonlarıdır. Sfinkterotomiyi takiben vital bulgulardaki değişiklikler, dispne ve azalan oksijen satürasyonu, anestezisti olası retroperitoneal perforasyon veya pnömotoraks düşünülmesine yol açmalıdır.
|