DÜŞÜK DOZ KETAMİN İLE GÜÇLÜ VE UZUN SÜRELİ ANESTEZİ SAĞLANIMI
M.AKSOY
1, İ.İNCE
1, A.AHISKALIOĞLU
1, A.DOSTBİL
1, M.ÇELİK
1, Mİ.TURAN
2, HA.ALP
3, H.SÜLEYMAN
4
ATATÜRK ÜNIVERSITESI, TIP FAKÜLTESI, ANESTEZI VE REANIMASYON BÖLÜMÜ, ERZURUM, TÜRKIYE 1
BÖLGE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ, PEDİATRİK NÖROLOJİ BÖLÜMÜ, DİYARBAKIR, TÜRKİYE 2
RECEP TAYYİP ERDOGAN ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ, BİYOKİMYA BÖLÜMÜ, RİZE, TÜRKİYE 3
RECEP TAYYİP ERDOGAN ÜNİVERSİTESİ, TIP FAKÜLTESİ, FARMAKOLOJİ BÖLÜMÜ, RİZE, TÜRKİYE 4
Ketamin kuvvetli analjezik ve hafif hipnotik
özellikleri olan hızlı etkili bir anestezik ajandır. Metirozin, trozin
hidroksilaz enzimini inhibe ederek, katekolamin seviyesini %35-80 azaltır. Metirapon
ise kortizol sentezini baskılar. Amaç, ratlarda, ketaminin anestezik etkisinin
adrenal bez hormonları ile ilişkisini araştırmaktır.
Wistar türü (190-250 gr.) 96 adet erkek sıçan kullanıldı.
Adrenelektomi
uygulanmayanlar: Kontrol grup (HG), 15 mg (IK-15), 30 mg (IK-30) veya 60 mg
(IK-60) ketamin verilen gruplar. Ayrıca, 100 mg/kg metirozin + 30 mg/kg ketamin
(IMK-30), 100 mg/kg metirozin + 60 mg/kg ketamin (IMK-60), 150 mg/kg metirapon
+ 30 mg/kg ketamin (IMTK-30) ve 150 mg/kg metirapon + 60 mg/kg ketamin
(IMTK-60) verilen gruplar.
Adrenelektomi
uygulananlar: Kontrol grup (ACG); 15 (AK-15), 30 (AK-30) veya 60 (AK-60) mg/kg
ketamin verilen gruplar; 5 mg/kg cortikosteronu takiben 30 (ACK-30) veya 60 mg/kg (ACK-60) ketamin verilen
gruplar oluşturuldu. Diğer iki grupta ise 0.3 mg/kg adrenalin sonrasında 30
mg/kg (AAK-30) veya 60 mg/kg (AAK-60) ketamin verildi. Tüm olgulara cerrahi
yapılarak; anestezi indüksiyon süresi, anestezi süresi ve ağrı yanıtları
kaydedildi. Olguların kan örnekleri toplandı ve adrenalin (ADR), noradrenalin (NDR),
dopamin (DOP) ve kortikosteron (CORT) seviyeleri ölçüldü.
IK-15,
IK-30 ve IMTK-30 gruplarında anestezi oluşmadı. IK-60, IMK-30, IMK-60 ve
IMTK-60 grupları ise (11,1±0.5; 24.1±0.9; 47,6±3 ve 10.6±0.6) dakika hareketsiz
kaldı. AK-30 grubu 34.6±5.5 dakika hareketsiz kalırken; AAK-30’da hareketsizlik
gözlenmedi. AAK-60 grubunda hareketsizlik süresi 11.6±0.5 dakika idi. Ketamin doz bağımlı olarak endojen ADR, NDR ve DOP’i artırdı,
kortizol değişmedi. Metirozin verilen ratlarda ise kortizol seviyeleri
değişmezken; ADR, NDR ve DOP azaldı. IMTK-60 ve IMTK-30 gruplarında tek azalan
parametre kortizoldü. AAK-30 ve AAK-60 gruplarında
kanda adrenalin tespit edildi. Ayrıca adrenektomize ratlarda kanda kortikosteron
tespit edilmezken; ACK-30 and ACK-60 gruplarında
kortikosteron ölçüldü.
Ketamin endojen
katekolamin seviyelerini doz bağımlı olarak artırırken; kortikosteron üretimini
etkilemez. Endojen adrenalin üretimi baskılanırsa; ketaminin düşük dozları, uzun
süreli anestezi sağlayabilir.
|