Ameliyathane Personelinin Psikolojik Sermayelerinin İyioluş Düzeylerine Etkisi
Mustafa Akkuş, Hakan Gökalp Taş, Ufuk Kuyrukluyıldız
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
Giriş: Martin Seligman’a göre,“iyi oluş”olumsuz işlev ve duyguların olmaması değil,aynı zamanda Pozitif duygu (Positive Emotions),Bağlanma (Engagement),İlişkiler (Relationships),Anlam (Meaning) ve Başarının (Accomplishment) (PERMA) varlığıdır(1).Psikolojik sermaye,öz yeterlilik,umut,dayanıklılık ve iyimserlik olmak üzere dört farklı alt boyuttan oluşur.Psikolojik sermaye,bu alt boyutlarının farklılıklarının yanı sıra ortak özelliklerin de paylaşıldığı üst düzey bir yapıdır.Sonuç olarak psikolojik sermaye,bireysel olarak geliştirilebilir ve biçimlendirilebilir bir durumsal yapı olarak düşünülebilir(2).Yüksek psikolojik sermaye düzeylerinin yüksek iyi oluş düzeyi ile ilişkili olduğu çok sayıda çalışmada gösterilmiştir(3).Çalışmamızda ameliyathanede çalışan sağlık personelinin iyi oluş düzeyleri ile sosyodemografik faktörler ve psikolojik sermaye arasındaki ilişkinin araştırılması planlandı.
Gereç ve Yöntem: Araştırmaya Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu onayından sonra başlandı.Tüm katılımcılardan aydınlatılmış onam alındı.Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ameliyathanesinde çalışan sağlık personeli ile bire bir görüşülerek sosyodemografik veri formu,psikolojik sermaye ölçeği ve PERMA(iyi oluş ölçeği) dolduruldu.Çalışmamızda 57 sağlıklı gönüllü ameliyathane çalışanının iyi oluş düzeyi ile psikolojik sermaye düzeyleri ve sosyodemografik veri formu analiz edilerek yorumlandı.
Bulgular: Çalışmaya 57 gönüllü dahil edildi.Herhangi bir sebeple çalışma dışı bırakılan olmadı.Katılımcıların ortalama PERMA iyioluş skoru 5,39±1,44 bulundu.Kadın cinsiyet,yüksek aylık gelir,aile ile birlikte yaşamak,40 saatten az haftalık çalışma süresi,haftalık egzersiz sayısının fazlalığı yüksek iyioluş düzeyleri ile ilişkili bulundu.Total PERMA iyioluş skoru psikolojik sermaye alt boyutlarından umut(p=0,586),özyeterlilik(p=0,508),iyimserlik(p=0,698) ve dayanıklılık(p=0,536) ile istatistiksel olarak korele bulundu.
Tartışma ve Sonuç: Sağlık çalışanlarında yapılan önceki çalışmalar genel olarak depresyon, anksiyete vb. negatif duygu durumlarına odaklanmıştır(4, 5).Seligman’a göre bu olumsuz psikolojik durumların olmaması yeterli olmayıp aynı zamanda pozitif duygu varlığının değerlendirilmesi gerekmektedir(1).Çalışmamızda katılımcıların PERMA iyioluş düzeyi ile sosyodemografik veriler ve kişinin kendiyle alakalı olan psikolojik sermaye korelasyonuna odaklandık.İyioluş skoru katılımcıların umut(p=0,586),özyeterlilik(p=0,508),iyimserlik(p=0,698) ve dayanıklılık(p=0,536) skoru ile istatistiksel olarak korele bulundu.Literatürde ameliyathane çalışanları üzerinde bu konuda herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır.Bu bakımdan çalışmamız özgün olup, ameliyathane personelinin pozitif psikolojik gelişimine katkı sunacaktır.Psikolojik sermayeyi geliştirici müdahalelerde bulunulması ameliyathane personelinin iyioluş düzeylerinin yükselmesine ve daha güçlü pozitif psikolojik yapı ile çalışmalarına katkı sunacaktır.
|