Somali’nin En Kapsamlı Ameliyathanesinde Genel Cerrahi Vakalarına Bir Bakış
Özlem Deligöz, Osman Ekinci
Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Haydarpaşa Numune Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, İstanbul, Türkiye
Giriş: Bir merkezde yapılan cerrahi girişimlerin geriye yönelik olarak analiz edilmesi; sonuçların ülke içi ve ülke dışı merkezlerle karşılaştırılmasını sağlar ve gelecek yıllar için bir referans oluşturur (1). Ülkelerin mevcut şartları yapılan ameliyat çeşitlerini ve yönetimini etkileyebilir. Somali dünyanın en gelişmemiş ülkeleri arasında sayılmaktadır. Ülkede devam eden iç savaş ve yoksulluk; sağlık sistemine de yansımaktadır. Maalesef ülkenin sağlık sistemi hakkında yeterince veri bulunmamaktadır. Bu araştırmada Somali’nin en kapsamlı hastanesi olan Mogadişu Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ameliyathanesinde (SMRTE-EAHA) alınan genel cerrahi vakaları incelenerek; sağlık sisteminin mevcut halinin gelişmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Etik kurul onayı alınarak, 01.01.2016-31.12.2019 tarihleri arasında SMRTE-EAHA’da genel cerrahi tarafından opera edilen tüm hastalar retrospektif olarak hastane kayıtlarından incelendi.
Bulgular: 642(%57,6)’si erkek, 473(%42,4)’ü kadın olmak üzere toplam 1115 genel cerrahi hastası opere olmuştur.Vakaların 190(%17,0)’ı acil, 925(%93,0)’i elektif olarak; 1010(%90.6)’u genel anestezi, 105(%9,4)’i spinal anestezi ile alınmıştır.Tanısal Laparotomi; 386(%34,6) hasta ile hem en fazla yapılan ameliyat hem de acil ameliyatların başta gelen grubu olarak bulunmuştur.Bunu sırasıyla açık kolesistektomi, herniler, açık apendektomi, yara debritmanı, kolostomi açılması, batında abse, tiroidektomi, laparoskopik kolesistektomi, anal cerrahi operasyonları izlemektedir(Tablo 1).
Tartışma ve Sonuç: Operasyonlarda tanısal laparotomi başı çekmektedir. Bu durum dış merkezlerde komplike vakalara yetersiz müdahelenin; acil vakaların çoğunluğunu oluşturması ise ülkedeki iç savaşın yansıması olabilir. Yara debritmanı, kolostomi açılması ve batında abse operasyonlarının yüksek oranlarda olması ülkede sağlık sisteminin yönetimsel sorunlarının, hasta takip ve tedavideki yetersizliğin ve postoperatif enfeksiyonun göstergesi olabilir. Kolesistektomi operasyonları, laparoskopik olarak yapılıyor olsa da büyük oranı açık olarak yapılmaktadır.Bu durum, cerrahi uygulamalarda henüz gelişmiş ülkelerin seviyesini yakalayamadığını gösterebilir.Yine özellikli birçok cerrahi işlem sıralamada yer almamıştır. Yapılabilenler de ‘diğer operasyonlar’ içinde sınırlı sayıdadır.Bu durum ülkede asistan eğitimi veren tek hastanesinin; daha gelişmiş ülkelere göre eğitimde yeterli olmadığını, her ne kadar kapsamlı bir hastane de olsa Somalili vatandaşların henüz tam sağlık hizmeti alamadığını göstermektedir.
|