Balb-C Farelerinde Deneysel Sepsiste E Vitaminin Glutatyon Peroksidaz-4 ve Oksidatif Stres Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi
Nezahat GÜNER AKTÜRK, Veli Fahri PEHLİVAN, Şükrü AKMEŞE, Yusuf ÇAKMAK, Başak PEHLİVAN, Erdoğan DURAN, Mahmut Alp KARAHAN
Şanlıurfa Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Giriş: Sepsis; vücudun enfeksiyona karşı verdiği kontrolsüz immun yanıt sonucu oluşan ve hayatı tehdit eden bir organ disfonksiyonudur. Hızlı tanıma, uygun antibiyotikler, dikkatli hemodinamik destek ve enfeksiyon kaynağının kontrolünü gerektirir. Ferroptoz; lipid onarım enzimi glutatyon peroksidaz-4 (GPx-4)’ün aktivite kaybı ve ardından lipid bazlı reaktif oksijen türlerinin birikimiyle tetiklenen, düzenlenmiş bir hücre ölümü biçimidir. Antioksidan etkili E vitamininin; güçlü bir ferroptoz inhibitörü olduğu bilinmektedir. Biz çalışmamızda sepsiste, spesifik olarak E vitamini tedavisinin yararları ile GPx-4 ve oksidatif stres üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçladık
Gereç ve Yöntem: Ortalama ağırlıkları 18-22 gram olan 32 adet Balb-C cinsi erkek fare randomize olarak eşit sayıda (n = 8) 4 gruba ayrıldı. Gruplar; kontrol grubu (Grup K), 15 mg/kg intraperitoneal (ip) E.coli lipopolisakkariti (LPS) uygulanan sepsis grubu (Grup S), tek doz 100 mg/kg ip vit-E uygulanan grup (Grup E) ve tek doz 100mg/kg ip vit-E ardından ip 15 mg/kg E.coli LPS uygulanan grup (Grup ES) olarak belirlendi. Fareler, sepsis evresinde gelişen inflamatuar yanıtı incelemek amacıyla sepsis prosedüründen 15-18 saat sonra sakrifiye edildi. Ferroptozis, GPx-4, antioksidan düzeyi ölçümü için kan numuneleri ve histopatolojik inceleme için akciğer, karaciğer, böbrek dokusu örnekleri alındı.
Bulgular: Grupların GPx-4, TAS, TOS ve OSİ değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır. Grup ES’nin GPx-4 ve TAS değerleri, grup S’ye göre anlamlı derecede yüksek saptanmıştır(p<0.001). TOS ve OSİ düzeyi ise grup ES’de, grup S’ye göre anlamlı derecede düşük saptanmıştır (p<0.001). Ayrıca grup K’nın OSI değeri de grup S’ye göre anlamlı düzeyde düşük saptanmıştır(p<0.001).
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda vit-E’nin GPx-4 aktivitesini artırarak ferroptozisi inhibe ettiği ve sepsiste anti-inflamatuar etki gösterdiği bulundu. Sepsis beklentisi olan hastalarda spesifik E vitamininin erken dönemde profilaktik olarak kullanılmasının, sepsis patogenezinde önemli olan oksidatif hasarı azaltabileceğini öngörmekteyiz.
|