Yoğun Bakım Ünitesinde Takip Edilen Sepsis Tanılı Hastaların Plazma Fibrinojen Düzeylerinin Mortalite İle İlişkisi
OKTAY İNAN, EBRU KAYA, EZGİ AYDIN İNAN, AYÇA SULTAN ŞAHİN
SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
Giriş: Sepsis sırasında, koagülasyon sistemi aşırı aktive olur ve trombin oluşumuna neden olur. Trombin, fibrinojeni fibrine dönüştürür ve pıhtılaşma sürecini başlatır. Bu durumda, kan damarlarında mikrotrombüsler oluşabilir ve organların hipoperfüzyonu ve disfonksiyonu meydana gelebilir. Disemine intravasküler koagülasyon (DİK) sepsisin ölümcül komplikasyonlarından birisidir. Sepsis kaynaklı DİK tanısı koagülasyon testleri ve klinik belirtiler ile konulabilir. Biz bu çalışmamızda sepsis nedeni ile takip edilen hastalarda serum fibrinojen düzeyinin hastalardaki prognozu öngörmede etkisini değerlendirmeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Kanuni Sultan Süleyman Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Yoğun Bakım Ünitesi'nde yatmış olan 18-90 yaş arasındaki 80 hastada retrospektif olarak yapılan bu çalışmada 0.ve 3. günlerde ölçülmüş olan fibrinojen, D-dimer, platelet, WBC, INR, aPTT, CRP, prokalsitonin değerleri ile birlikte SOFA ve ISTH skorları toplanmış ve mortalite ile olan ilişkileri karşılaştırılmıştır.
Bulgular: İstatistiksel analize göre fibrinojen seviyesi düşük olan grupta SOFA ve ISTH skorları yüksek bulunmuş (SOFA için sırasıyla p:0,032 – p:0,005, ISTH skoru için sırasıyla p:0,026 – p:0,038), laboratuvar parametrelerinden WBC, platelet, prokalsitonin ve D-dimer yüksek bulunmuştur (WBC için sırasıyla p:0,013 – p:0,020, Platelet için p:0,030, Prokalsitonin için sırasıyla p:0,009 – p:0,008, D-Dimer için sırasıyla p:0,001 – p:0,008) ve mortalite için fibrinojen seviyesi azalmış olan grupta mortalite diğer gruplara kıyasla daha yüksek bulunmuştur (p<0,001).
Tartışma ve Sonuç: Sepsiste ve DİK’te hızlıca tanıyı koyabilmek, tedaviyi başlayabilmek ve mortaliteyi öngörebilmek kritik öneme sahiptir. Bu amaçla çok sayıda skorlama sistemi geliştirilmiş olmakla sepsis için günümüzde en sık kullanılan skorlama sistemi SOFA iken DİK için ISTH skorlamalarıdır.Mori ve arkadaşları ise yapmış oldukları bir çalışmada yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalarda fibrinojen seviyesindeki azalmanın mortalite ile ilişkisi olduğunu belirtmektedirler (4). Bizim elde ettiğimiz sonuçlara göre SOFA ve ISTH skorlama sistemleri ile birlikte azalmış fibrinojen seviyesi de mortaliteyi ön görmek amacıyla kullanılabilir.
|